Türkiye’de üretim maliyetleri artmaya devam ederken, çiftçiye bir darbe de enerji zamlarıyla geldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), tarımsal faaliyetler abone grubuna yönelik yüzde 12,4 oranında elektrik zammı yapıldığını açıkladı.
Yeni zamla birlikte, çiftçiler tarla sulamadan hayvancılığa kadar birçok üretim aşamasında daha yüksek elektrik faturalarıyla karşılaşacak.
EPDK: “Maliyet artışları zamma neden oldu”
EPDK’nın yaptığı açıklamada, tarife artışlarının gerekçesi olarak elektrik üretim ve dağıtım maliyetlerinde yaşanan yükseliş gösterildi. Yapılan resmi duyuru şu ifadelerle kamuoyuna sunuldu:
"Elektrik üretim ve dağıtım maliyetlerinde yaşanan artış nedeniyle nihai elektrik perakende satış fiyatlarında mesken abone grubu için %25, kamu ve özel hizmetler sektörü abone grubu için %15, sanayi abone grubu için %10 ve tarımsal faaliyetler abone grubu için %12,4 oranında artış yapılmıştır."
Bu oranlarla birlikte 100 kWh elektrik tüketimi olan bir konut abonesi 259,04 TL ödeyecek.
Zam sadece çiftçiyi değil, tüm kesimleri etkiliyor
EPDK’nın tarifelerinde yaptığı yeni düzenlemeyle:
-
Mesken aboneleri: %25 zam
-
Kamu ve özel hizmet sektörü: %15 zam
-
Sanayi grubu: %10 zam
-
Tarımsal faaliyet grubu (çiftçiler): %12,4 zam
olarak belirlendi. Bu tablo, enerji maliyetlerinin ülke genelinde ciddi ölçüde arttığını gözler önüne seriyor.
Çiftçi borçlu, üretim baskı altında
Tarımsal elektrik zammı, özellikle borç yükü altındaki çiftçileri doğrudan etkiliyor. Son yıllarda sulama, aydınlatma ve ekipman çalıştırma gibi faaliyetlerde kullanılan elektriğin maliyeti artarken, birçok çiftçi ödemelerini zamanında yapamıyor.
Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçlar, elektrik borçlarıyla birleşince, çiftçilerin bazı bölgelerde üretimden çekilme riski doğuyor. Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından bu tür zamların ciddi etkileri olacağına dikkat çekiliyor.
Doğal gazda durum farklı: Konutlara zam yapılmadı
Elektrik zammının yanında doğal gaz tarafında da yeni düzenlemeler geldi. Ancak konutlarda kullanılan doğal gaza şimdilik zam yapılmadı. BOTAŞ'ın yayımladığı tarifeye göre:
-
Sanayi tüketicilerine: Ortalama %20 zam
-
Elektrik üretim santrallerine: Ortalama %24,2 zam yapıldı.
Bu tarifeler de 5 Nisan 2025 tarihi itibarıyla geçerli olacak.
Tarım Kredi Marketler 2,2 milyar lira zarar açıkladı
Tarım sektöründeki ekonomik sıkıntılar sadece çiftçilerle sınırlı kalmadı. Tarım Kredi Marketler, 2024 yılına dair bilançosunda 2 milyar 254 milyon TL zarar açıkladı. Bu gelişme, devlet destekli gıda zincirlerinin de sürdürülebilirlik sorunu yaşadığını ortaya koydu.
Zarar sonrası Tarım Kredi Marketleri'nin borsa hedeflerinin ertelendiği, kamu kaynaklarının verimli kullanılmadığı yönünde eleştiriler arttı.
Çiftçilerden tepki: “Zam üretimi öldürür”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve birçok çiftçi örgütü, elektrik zamlarının üreticiye yapılmış büyük bir darbe olduğunu savundu. Tepkilerde öne çıkan görüşler şöyle:
-
“Elektrik olmadan tarım yapılamaz, bu zam sulamayı bitirir.”
-
“Destek yerine yük getiriyorlar, üreticiyi caydırıyorlar.”
-
“Zaten yüksek olan girdi maliyetlerine bu zam eklenirse üretimden çekilmek zorunda kalacağız.”
