İstanbul’da bugün yaşanan 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından vatandaşlar panikle sokaklara dökülürken, uzmanlar da yapı güvenliğine dikkat çekti. Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, özellikle 5 ila 6 büyüklüğündeki depremlerin bile birçok yapı için risk oluşturduğunu vurguladı:
“İstanbul’da yaklaşık 1,5 milyon bina var. Bu yapıların detaylı taramasına baktığımızda 500 ila 600 bin tanesi hasar görebilir nitelikte. İçlerinden 100 bin kadarı büyük bir depremde yıkılabilir, ayrıca 2 bin - 3 bin yapı, deprem olmadan bile yıkılabilecek kadar zayıf durumda.”
“Taşıyıcı Sistemler Hasar Alıyor”
Altan, İstanbul’da son yıllarda yaşanan orta büyüklükteki depremlerin, mevcut binalarda görünmeyen fakat tehlikeli hasarlar bıraktığını belirtti:
“2019’daki 5.8’lik depremden sonra şimdi 6.2 büyüklüğünde bir deprem yaşadık. Bu tür sarsıntılar taşıyıcı sistemlere zarar verir. Görünmeyen çatlaklar, kolon-kiriş birleşimlerinde zayıflık oluşturur. Bu da daha küçük depremlerde bile yıkım riskini artırır.”
“Güçlendirme ve Dönüşüm Şart”
Altan’a göre İstanbul’un depremle yüzleşmeden önce yapısal dönüşüme hız vermesi gerekiyor. Yalnızca yık-yap modeli değil, güçlendirme çözümlerinin de devreye alınması gerektiğini ifade etti:
“Halkımız, yaşadığı binaların deprem performans analizlerini mutlaka yaptırmalı. Riskli çıkan yapılar için kısa vadede güçlendirme, orta vadede kentsel dönüşüm, uzun vadede ise planlı kırsal dönüşüm uygulanmalıdır. Tüm binaları yıkmak yıllar alır, ama güçlendirme kısa sürede çözüm sağlar.”
“Deprem Gelmeden Önlem Almalıyız”
Altan’ın en önemli vurgusu, depremin ne zaman geleceğinin bilinmediği ama şartlarının zaten oluşmuş olduğu yönünde:
“Deprem bir gün olacak. Ne zaman olacağını bilmiyoruz ama yapı stokumuz bu gerçekle yüzleşmeye hazır değil. Bu nedenle önlem alınmalı, hazırlıklar hızlandırılmalı, güçlendirme teşvik edilmeli.”
