İsrail siyasetinde dikkat çeken bir gelişme yaşandı. İskan Bakanı ve Ultra-Ortodoks (Haredi) Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi lideri Yitzhak Goldknopf, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun yardımcılığı görevinden istifa ettiğini duyurdu. Ancak Goldknopf, İskan Bakanlığı görevine devam edecek ve koalisyondaki yerini koruyacak.
Goldknopf'un istifası, dini okul öğrencilerinin zorunlu askerlikten muaf tutulmasına yönelik hükümete baskı uygulamak amacıyla "teminat" olarak üstlendiği görevden geri çekilme kararı olarak değerlendirildi.
Koalisyon İçi Gerginlik: Goldknopf Neden İstifa Etti?
Maariv gazetesinin haberine göre, Goldknopf'un bu kararı, partisi Birleşik Tevrat Yahudiliği ile birlikte aldığı bildirildi. İstifanın nedeni olarak ise kamuoyunda son günlerde gündeme gelen “zorunlu askerlik yasası” krizi gösterildi.
Goldknopf'un yeğeninin düğününde “askere gitmektense ölürüz” sloganlarıyla dans ederken görüntülenmesi, ülke genelinde sert tepkilere neden olmuştu. Ancak istifanın bu olaydan değil, zorunlu askerlik meselesinde hükümetle yaşanan anlaşmazlıktan kaynaklandığı vurgulandı.
İsrail’de Harediler ve Zorunlu Askerlik Tartışması
İsrail'de zorunlu askerlik hizmeti, 18 yaşını dolduran tüm erkek ve kadın vatandaşlar için geçerli. Ancak uzun yıllardır Ultra-Ortodoks Yahudiler (Harediler), dini gerekçelerle bu yükümlülükten muaf tutuluyor. Bu durum hem seküler kamuoyunda hem de yargı organlarında ciddi tartışmalara neden oluyor.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2023’te Haredilerin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin yasal bir dayanak olmadığını açıklamış ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine hükmetmişti.
Bunun üzerine Savunma Bakanı Yisrael Katz, Kasım 2024’te 7 bin Haredi erkeğin orduya çağrılmasını onayladı. Şubat 2025’te ise 1200’den fazla Haredi genç hakkında gözaltı emri çıkarıldığı bildirildi.
Goldknopf’un Rolü ve Geçmişteki Tehditleri
Goldknopf daha önce Netanyahu’yu, Haredilerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak yasanın meclise getirilmemesi halinde hükümetten çekilmekle tehdit etmişti. Ancak Yahudi Gücü Partisi’nin yeniden koalisyona katılması ve diğer Haredi liderlerin ikna edilmesi sonrası bu tehdit geri çekilmişti.
Goldknopf’un şimdi bu görevi bırakması, özellikle Haredi kesim içinde hükümetin yeterince çaba göstermediği düşüncesinin güçlenmesinin bir yansıması olarak yorumlanıyor.
“Kısmi İstifa”: Siyasi Manzaranın Yeni Durağı
İsrail medyasında yer alan değerlendirmelere göre, Goldknopf'un istifası bir "kısmi istifa" olarak nitelendiriliyor. Çünkü kendisi hala İskan Bakanlığı görevini sürdürüyor ve koalisyon içindeki etkisini tamamen kaybetmiş değil.
Bu istifa, Netanyahu liderliğindeki koalisyonun kırılgan yapısını bir kez daha gündeme getirdi. Haredi partilerin hükümetteki varlığı, Netanyahu’nun iktidarda kalması açısından kritik öneme sahip.
İsrail Siyasetinde Ne Olacak?
Goldknopf’un istifasının ardından, Netanyahu hükümetinin zorunlu askerlik yasası konusunda nasıl bir yol izleyeceği merakla bekleniyor. Bu konuda atılacak adımlar, hem koalisyonun geleceği hem de Haredi kesimin tepkisi açısından belirleyici olacak.
Ayrıca, güvenlik krizlerinin yaşandığı bir dönemde, Haredilerle yaşanan bu siyasi gerilim, ordu içindeki personel eksikliğini de daha görünür hale getirebilir.
