İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yolsuzluk soruşturması kapsamında tutuklanması, gözleri İBB’ye çevirdi. Kayyım atanıp atanmayacağı ve belediye başkanlığı görevine kimin getirileceği merak ediliyor. İşte, hukuki sürece dair tüm detaylar ve muhtemel senaryolar…
Ekrem İmamoğlu neden tutuklandı?
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen yolsuzluk ve terör soruşturmaları kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında iki ayrı dosya açılmıştı. Yolsuzluk suçlamasıyla ilgili yapılan sorgulamanın ardından, sulh ceza hakimliği İmamoğlu’nun tutuklanmasına karar verdi. Ancak, terör örgütüne yardım suçlamasıyla açılan dosyada ise İmamoğlu hakkında adli kontrol şartıyla serbest kalma kararı verildi.
CHP'li isimler, özellikle yolsuzluk dosyası üzerinden verilen bu kararın hukuki değil, siyasi bir karar olduğunu ileri sürüyor. Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması sonrası akıllara gelen ilk soru ise “İBB’ye kayyım atanacak mı?” oldu.
İBB'ye kayyım ataması mümkün mü?
Türkiye’de daha önce birçok belediyeye terör bağlantısı gerekçesiyle kayyım atamaları yapılmıştı. Ancak mevcut durumda, İmamoğlu hakkında terör suçlamasından tutuklama kararı verilmemesi, kayyım atamasını şu aşamada hukuken mümkün kılmıyor.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, yaptığı açıklamada, “Terör suçundan tutuklama kararı olmadıkça kayyım atanamaz” ifadelerini kullanarak bu ihtimali net bir dille reddetti.
Yani İmamoğlu’nun yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanmış olması, 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre görevden alınmasına sebep olabilir; ancak bu, doğrudan kayyım atanacağı anlamına gelmiyor. Çünkü kayyım atama yetkisi ancak terör suçlarından hüküm giymesi ya da soruşturma altında olması durumunda gündeme gelebiliyor.
İBB Başkanı nasıl seçilecek?
Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması halinde, belediye başkanlığı görevine devam edemeyeceği durumlarda İBB Meclisi yeni başkanı seçecek. Mevcut kanunlara göre, İmamoğlu’nun tutukluluk halinin devam etmesi halinde, İBB Meclisi üyeleri arasından bir başkan vekili belirleniyor. Eğer bu durum uzun süre devam ederse, meclis üyeleri arasında yapılacak gizli oylama ile yeni İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilecek.
İBB Meclisi’nde çoğunluk uzun süredir AK Parti ve MHP bloğunda bulunuyor. Dolayısıyla oylamanın sonucunda Cumhur İttifakı'nın desteklediği bir ismin başkan seçilme ihtimali oldukça yüksek.
CHP karara itiraz edecek
CHP cephesinden yapılan açıklamalarda, İmamoğlu’nun tutuklanma kararına itiraz edileceği belirtildi. CHP Genel Merkezi’nden yapılan açıklamada, "Bu karar hukukla değil siyasetle ilgilidir. Yargı eliyle seçim müdahalesi yapılmak isteniyor" denildi.
Eğer mahkemeye yapılan itiraz olumlu sonuçlanırsa ve İmamoğlu serbest kalırsa, görevine yeniden devam etmesinin önünde hiçbir hukuki engel bulunmuyor.
Kayyım ataması için ne gerekiyor?
5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre bir belediye başkanına kayyım atanabilmesi için;
-
Terör örgütüne üyelik, yöneticilik ya da yardım suçlamasıyla bir dava açılmış olması ve
-
Bu kapsamda hakkında tutuklama kararı verilmiş olması gerekiyor.
Mevcut tabloda, Ekrem İmamoğlu hakkında terör suçlaması nedeniyle tutuklama kararı bulunmadığı için kayyım atanması söz konusu değil.
Ancak yolsuzluk soruşturmasında verilen tutuklama kararı, görevden alınmasını gündeme getirebilir. Bu durumda da, yerine gelecek kişi seçilmiş bir meclis üyesi olacaktır, yani bu senaryo kayyım atanmasından farklıdır.
Meclis seçiminde olası isimler kimler?
İBB Meclisi’nde yapılacak başkanlık seçiminde adı geçen bazı isimler şunlar:
-
Tevfik Göksu (AK Parti Grup Başkanvekili)
-
Hasan Akgün (CHP’li Büyükçekmece Belediye Başkanı)
-
Seda Kaya Ösen (MHP kanadından destek alabileceği konuşulan isimlerden)
Ancak bu tamamen partilerin kararına ve aralarındaki stratejik iş birliklerine bağlı olarak şekillenecek.
Süreç nasıl işleyecek?
-
İmamoğlu'nun tutukluluğu devam ettiği sürece başkanlık görevini yerine getirememesi halinde, ilk etapta başkan vekili atanacak.
-
Eğer tutukluluk süresi uzar veya görevden alınma gerçekleşirse, İBB Meclisi toplanarak yeni başkanı gizli oylama ile seçecek.
-
Meclis çoğunluğuna sahip partinin adayı büyük ihtimalle yeni başkan olarak belirlenecek.
