4+4+4 sisteminin son halkası olan lise eğitiminin zorunluluktan çıkarılacağı yönündeki iddialar kamuoyunda tartışma yaratırken, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin konuyla ilgili “Bu sadece bir tartışma, ortada alınmış bir karar yok” açıklamasında bulundu. Eğitimciler ise böyle bir adımın çocuk işçiliği ve kız çocuklarının eğitimden kopması riskini doğuracağını vurguluyor.
Lise zorunluluğu kalkıyor mu?
Türkiye'de 2012 yılından bu yana uygulanan ve eğitimi üç kademeye ayıran 4+4+4 eğitim sistemi, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere toplam 12 yıllık zorunlu eğitimi kapsıyor. Ancak son dönemde lisenin zorunlu eğitim kapsamından çıkarılabileceği yönündeki iddialar yeniden gündeme geldi.
Bu tartışmaların merkezinde, mesleki eğitimin güçlendirilmesi, ara eleman ihtiyacının karşılanması ve istihdamın artırılması gerekçesi bulunuyor.
Bakan Yusuf Tekin'den açıklama: "Tartışılıyor ama karar yok"
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, zorunlu eğitimin süresine yönelik iddialar hakkında açıklama yaptı. Katıldığı bir televizyon programında konuya ilişkin yöneltilen soruya şu yanıtı verdi:
“Mesleki ve teknik eğitimde aranan elemanların istihdamında sorunlar var. Bunun nedenlerinden biri olarak bazı çevreler, zorunlu eğitimin 12 yıl olmasını gösteriyor. Biz de diyoruz ki gelin bu konuyu birlikte tartışalım. Eğer sorun gerçekten buradaysa, gerekli hukuki düzenlemeleri siyasal zeminde tartışır ve karar veririz. Ancak henüz alınmış herhangi bir karar yok.”
Bu açıklama, böyle bir değişikliğin masada olduğunu ancak resmi bir adım atılmadığını ortaya koyuyor.
Eğitimcilerden uyarı: Çocuk işçiliği ve erken okul terkleri artar
Eğitim sendikaları ve uzmanlar ise lise eğitiminin zorunluluktan çıkarılmasının sosyoekonomik etkilerine dikkat çekiyor. Özellikle yoksul ailelerin çocuklarını erken yaşta çalışma hayatına yönlendirme riskinin artacağı, kız çocuklarının ise ev içi roller nedeniyle okuldan koparılabileceği belirtiliyor.
Eğitimciler şu uyarılarda bulunuyor:
- Çocuk işçiliği riski artar
- Kız çocuklarının eğitimi sekteye uğrar
- Toplumsal eşitsizlik derinleşir
- Genç işsizliği ve mesleksizlik sorunu büyür
- Türkiye'nin uzun vadeli beşeri sermaye politikası zarar görür
Mesleki eğitim hedefi: çözüm mü risk mi?
Bakanlık kaynakları, bu tartışmaların odağında özellikle mesleki eğitime yönlendirme stratejisinin yer aldığını belirtiyor. Bazı çevreler, zorunlu lise eğitimi yerine, öğrencilerin erken yaşta meslek eğitimine başlamasının üretim ve istihdam açısından fayda sağlayacağını savunuyor.
Ancak uzmanlar, bu yaklaşımın sadece kısa vadeli ekonomik hedefleri gözettiğini, eğitim hakkı ve çocukların gelişim süreci açısından riskli olduğunu ifade ediyor.
Lise eğitimi neden önemli?
Lise eğitimi, öğrencilerin sadece akademik değil; sosyal, kültürel ve mesleki gelişim açısından da kritik bir dönemdir. Zorunluluk kaldırıldığında:
- Erken yaşta işgücü piyasasına sürüklenen gençlerin sayısı artabilir.
- Üniversiteye geçiş için gerekli altyapı zayıflar.
- Toplumda eğitim seviyesi düşebilir.
Bu nedenle lise eğitiminin zorunluluk olmaktan çıkarılması, sadece eğitim politikası değil; toplumsal yapı, ekonomi ve insan hakları açısından da etkili sonuçlar doğurabilir
