ABD’nin Çin’e yönelik ilave gümrük vergileri ve Pekin’in misilleme olarak tarım ürünlerine ek vergi getirme hazırlığı, küresel tarım ticaretinde önemli değişiklikleri beraberinde getiriyor. Uzmanlar, bu yeni ticaret savaşlarının, tedarik zincirinde farklı bölgeler için yeni fırsatlar yaratabileceğini belirtiyor.
Tarım sektörünü etkileyen ticaret savaşları
Son yıllarda küresel tarım piyasaları sürekli bir belirsizlik içinde. Çin, ABD ve Avustralya gibi büyük üreticiler arasındaki ticaret gerilimleri, pandemi kaynaklı tedarik kesintileri, Rusya-Ukrayna savaşı ve ihracat kısıtlamaları ile birleşince, tarım ticaretinde yeni rotalar ortaya çıkmaya başladı. Şimdi ise ticaret savaşlarının ikinci dalgası tarım sektörüne sıçradı ve bu durum, Güney Amerika ve Karadeniz ülkeleri için yeni fırsatlar yaratabilir.
Çin’in misilleme planı: 10 Mart’ta yürürlüğe giriyor
Çin, ABD’nin ilan ettiği ek gümrük vergilerine karşı tarım ürünlerine odaklanan bir misilleme planı hazırladı. 10 Mart itibarıyla yürürlüğe girecek yeni tarifelere göre;
Kanatlı hayvan, arpa, mısır ve pamuk ithalatına %15 ek vergi getirilecek. Soya fasulyesi, domuz eti, dana eti, meyve, sebze ve süt ürünlerine %10 ek gümrük vergisi uygulanacak.
Bu karar, ABD’nin Çin’e uyguladığı yüksek tarifelere yanıt olarak şekillendi.
Ticaretin yeni kazananları kimler olacak?
Çin’in ABD’den yaptığı tarımsal ithalatın azalmasıyla, yeni tedarikçilerin ön plana çıkması bekleniyor:
Güney Amerika (Brezilya ve Arjantin): Özellikle soya fasulyesi ve mısır ihracatında ABD’nin yerini alabilir. Avustralya ve Yeni Zelanda: Et ve süt ürünleri ticaretinde Çin pazarındaki etkisini artırabilir. Rusya ve Ukrayna: Tahıl ve tarım ürünleri tedarikinde Çin’e daha fazla ihracat yapabilir.
ABD tarım üreticileri için riskler neler?
ABD Tarım Bakanlığı ve sektör kuruluşlarının raporlarına göre:
ABD’nin Çin’e yıllık soya fasulyesi ihracatı 14-16 milyon ton düşebilir. Mısır ihracatında ise yaklaşık 2,2 milyon tonluk bir azalma yaşanabilir. ABD’li çiftçiler, ek vergiler nedeniyle pazar paylarını kaybedebilir ve üretim maliyetleri artabilir.
Bu durum, ABD tarım sektörünü zorlayacak yeni ekonomik sonuçlar doğurabilir.
Çin’in tarım stratejisi ve üretim hedefleri
Çin, 2025 yılı için tahıl üretim hedeflerini artırdı. Yeni açıklanan plana göre;
· 700 milyon ton tahıl üretimi hedefleniyor.
· Önceki yıllarda 650 milyon ton olan hedefler aşılmış durumda.
· Ülke, dışa bağımlılığı azaltmak için tarım politikalarını güçlendiriyor.