Deprem, sel, savaş gibi doğal ve insan kaynaklı olaylar bu kapsama girebilir.
MÜCBİR SEBEP HALLERİ NELERDİR?
Mücbir sebepler, tarafların iradesi dışında gelişen durumları ifade eder ve birkaç ana özelliği vardır:
- Dış Kaynaklı Olması: İnsan iradesine bağlı olmamalıdır.
- Kaçınılamaz ve Önlenemez Olması: Olay, müdahale edilemeyecek bir doğada olmalıdır.
- Öngörülemez Olması: Meydana gelmeden önce tahmin edilememelidir.
MÜCBİR SEBEPLERİN TÜRLERİ
Bu olaylar iki başlık altında sınıflandırılabilir:
- Doğa Olayları: Deprem, çığ, sel, salgın hastalık gibi durumlar.
- İnsan Eylemleri: Savaş, abluka, ekonomik kriz, mevzuat değişiklikleri gibi olaylar.
HUKUKİ VE TİCARİ BOYUTLARI
Hukukta "force majeure" olarak adlandırılan mücbir sebepler, yükümlülüklerin yerine getirilmesini zorlaştırabilir ya da imkânsız hale getirebilir. Türk Borçlar Kanunu’nda bu durumlar üç başlık altında incelenir:
- Tam İfa İmkânsızlığı: Mücbir sebep nedeniyle borcun tamamen yerine getirilememesi.
- Kısmi İfa İmkânsızlığı: Borcun yalnızca bir kısmının yerine getirilememesi.
- Aşırı İfa Güçlüğü: Borcun yerine getirilmesinin oldukça zorlaşması.
SİGORTA VE SÖZLEŞMELERDE MÜCBİR SEBEP
Sigorta poliçelerinde mücbir sebepler genellikle açıkça tanımlanır. Örneğin, kasko sigortasında deprem ya da sel gibi riskler teminat kapsamına eklenebilir. Sözleşmelerde ise mücbir sebep kaynaklı aksaklıklar genellikle yükümlülükleri hafifletir ya da ortadan kaldırır.
Muhabir: Haber Merkezi
