Hıçkırık, hepimizin zaman zaman yaşadığı, bazen komik, bazen can sıkıcı bir durumdur. Bu yazımızda sizlere hıçkırık ile ilgili bilgiler vereceğiz.
Hıçkırık nedir, neden olur, nasıl geçer ve nasıl önlenir? Hıçkırık, ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir mi? Bu soruların cevaplarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
HIÇKIRIK NEDİR?
Hıçkırık, diyafram adı verilen ve göğüs ile karın boşluklarını birbirinden ayıran kasın, istemsiz ve ani bir şekilde kasılması sonucunda ortaya çıkan bir reflekstir. Diyafram, nefes alıp vermemizi sağlayan önemli bir organdır. Nefes alırken diyafram aşağı doğru iner ve akciğerlere hava girmesine yardımcı olur. Nefes verirken ise diyafram yukarı doğru çıkar ve havanın dışarı atılmasını sağlar.
Hıçkırık sırasında diyafram, normalden daha hızlı ve düzensiz bir şekilde kasılır. Bu kasılma ile gırtlakta bulunan ses tellerinin üzerine kapakçık görevi yapan epiglot, aniden kapanır ve “hık” sesi çıkarır. Hıçkırık, genellikle birkaç dakika içinde kendiliğinden geçer. Ama kimi durumlarda bu durum daha uzun sürebilir.
HIÇKIRIK NEDEN OLUR?
Hıçkırığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak bazı faktörlerin hıçkırığa sebep olduğu veya tetiklediği bilinmektedir. Bunlar şunlardır:
· Aşırı hızlı ya da çok fazla yemek
· Gazlı veya alkollü içecekler tüketmek
· Yemek yerken hava yutmak
· Ani sıcaklık değişimleri yaşamak
· Stres, heyecan, korku gibi duygusal durumlar
· Mide asidi, reflü, mide fıtığı gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları
· Sinir sistemi veya diyaframı etkileyen hastalıklar veya yaralanmalar
Hıçkırık, genellikle zararsız ve geçici bir durumdur. Ancak bazen altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Özellikle 48 saatten uzun süren veya sık tekrarlayan hıçkırıklar, doktora başvurmayı gerektirir. Hıçkırık, nörolojik, kardiyolojik, metabolik, enfeksiyöz veya toksikolojik hastalıkların habercisi olabilir. Bu hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:
· Beyin iltihabı, menenjit, multiple skleroz, beyin tümörü gibi beyin hastalıkları
· Sinirleri tahriş eden veya hasar veren durumlar, örneğin boynun arkasındaki deri enfeksiyonu
· Kalp hastalıkları
· Elektrolit dengesizliği, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı gibi metabolik hastalıklar
· Zehirlenmeler, örneğin alkol, nikotin, siyanür, böcek ilacı gibi
HIÇKIRIK NASIL GEÇER?
Hıçkırığı geçirmek için pek çok yöntem vardır. Ancak bunların bilimsel olarak kanıtlanmış bir etkisi yoktur. Hıçkırığı geçirmek için denenebilecek bazı yöntemler şunlardır:
· Bir bardak soğuk suyu yavaş yavaş içmek
· Nefesi tutmak ve yavaşça bırakmak
· Diyaframa hafifçe masaj yapmak veya bastırmak
· Limon suyu içmek veya limon ısırmak
· Sirke içmek
· Su ile gargara yapmak
· Dizleri karna çekmek ve bir süre bu pozisyonda kalmak
· Boynun arkasındaki deriyi ovalayarak frenik siniri uyararak diyaframı rahatlatmak
· Öğürmeye çalışmak
· Dilin ucunu tutarak birkaç kez çekmek
HIÇKIRIK NASIL ÖNLENİR?
Hıçkırığı önlemek için, hıçkırığa sebep olabilecek faktörlerden kaçınmak gerekir. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
· Aşırı yemek yememek, yavaş ve küçük lokmalar halinde yemek
· Gazlı ve alkollü içeceklerden uzak durmak
· Yemek yerken hava yutmamak, sakız çiğnememek
· Ani sıcaklık değişimlerine maruz kalmamak, sıcak ve soğuk yiyecekleri bir arada tüketmemek
· Stres, heyecan, korku gibi duygusal durumları kontrol altında tutmak, rahatlamak için meditasyon, yoga, nefes egzersizleri gibi yöntemler denemek
· Sindirim sistemi rahatsızlıklarını tedavi ettirmek, mide asidi ya da reflü için ilaç kullanmak
· Sinir sistemi ya da diyaframı etkileyebilecek hastalıkları önlemek ya da erken teşhis ettirmek için düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak
· Hıçkırığa yol açacak ilaçları doktorun önerisi dışında kullanmamak
