Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık’ta ilan ettiği sıkıyönetim nedeniyle Anayasa Mahkemesi tarafından görevden alındı. Mahkeme, ulusal kriz koşullarının oluşmadığını ve parlamentoya asker göndermenin anayasaya aykırı olduğunu belirtti. Ülkede 60 gün içinde yeni devlet başkanı seçilecek.
Güney Kore’de siyasi deprem: Başkan Yoon görevden alındı
Güney Kore siyasetinde son yılların en çarpıcı gelişmesi yaşandı. Ülkenin Anayasa Mahkemesi, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ü görevden alma kararı verdi. Kararın gerekçesi ise oldukça net: sıkıyönetim ilanı anayasaya aykırı. Bu karar, 14 Aralık’ta Ulusal Meclis’te kabul edilen azil önergesini resmen onaylamış oldu.
Anayasa gereği, Güney Kore 60 gün içinde yeni devlet başkanı seçmek zorunda. Bu süreç, hem Güney Kore demokrasisi açısından hem de Doğu Asya’daki siyasi dengeler bakımından son derece kritik olarak değerlendiriliyor.
Mahkeme gerekçesini açıkladı: “Ulusal kriz yoktu, orantısız güç kullanıldı”
Resmi haber ajansı Yonhap’ın aktardığına göre, Anayasa Mahkemesi, Devlet Başkanı Yoon’un 3 Aralık’ta ilan ettiği sıkıyönetimi “hukuka aykırı” buldu. Kararda şu ifadelere yer verildi:
- Ulusal kriz koşulları oluşmadı.
- Meclise asker sevk edilerek demokratik süreç baskı altına alındı.
- Sıkıyönetim, yürütme yetkilerinin kötüye kullanılması anlamına geldi.
Mahkemede 8 yargıç görev yaptı ve bunlardan 6’sının onayıyla Yoon'un görevden alınması kesinleşti. Bu süreç, Güney Kore anayasasının azil mekanizmasını işlettiği ikinci örnek olarak kayıtlara geçti. İlki, 2017’de görevden alınan eski Devlet Başkanı Park Geun-hye olmuştu.
Yoon’un sıkıyönetim kararı ve siyasi kriz
Yoon Suk Yeol, 3 Aralık’ta ulusal televizyonda yaptığı açıklamayla muhalefeti “devlet karşıtı faaliyetlerle” suçlamış ve ülkede sıkıyönetim ilan etmişti. Ancak bu karar hem meclis hem de kamuoyundan sert tepki almıştı.
- Meclis kararı kısa sürede reddetti.
- Bakanlar Kurulu da sıkıyönetime karşı çıktı.
- Sokaklarda protestolar başladı.
Tepkiler büyüyünce, muhalefet 14 Aralık’ta azil sürecini başlattı ve önerge meclisten geçti. Bu süreçte Yoon, geçici olarak görevden uzaklaştırıldı.
İlk gözaltına alınan başkan: Yoon tarihe geçti
Yoon hakkında başlatılan adli süreç kapsamında, 15 Ocak’ta gözaltına alındı. Bu yönüyle ülke tarihinde gözaltına alınan ilk devlet başkanı oldu. Ardından 19 Ocak’ta, "ayaklanmaya liderlik etmek" ve "görevi kötüye kullanmak" suçlamalarıyla tutuklandı.
Ancak Seul Merkez Bölge Mahkemesi, 8 Mart’ta tutuksuz yargılama kararı vererek Yoon’u serbest bıraktı. Hukuki süreç halen devam ediyor.
Güney Kore'de azil süreci nasıl işliyor?
Güney Kore Anayasası’na göre bir başkanın görevden alınması için iki aşamalı bir süreç gerekiyor:
- Meclis üçte iki çoğunlukla azil önergesini kabul ediyor.
- Anayasa Mahkemesi, 9 üyeden en az 6’sının oyuyla kararı onaylıyor.
Yoon’un davasında mahkemede 8 yargıç görev yaptı ve gerekli çoğunluk sağlandı.
Yeni seçim için geri sayım başladı
Yoon’un görevden alınmasının ardından anayasal takvim işlemeye başladı. 60 gün içinde devlet başkanlığı seçimlerinin yapılması gerekiyor. Seçim tarihiyle ilgili resmi açıklama henüz yapılmadı ancak Güney Kore Seçim Kurulu’nun kısa süre içinde takvimi duyurması bekleniyor.
Muhalefetin aday çıkarması ve erken kampanya başlatması beklenirken, Yoon’un destekçileri de siyasi atmosferi etkilemeye devam ediyor.
İktidar partisinde liderlik krizi yaşanabilir
Yoon’un görevden alınması, iktidardaki Halkın Gücü Partisi içinde de krize yol açtı. Parti içinden bazı isimlerin geçici liderlik için öne çıktığı, parti yönetiminde ayrışmalar yaşandığı bildiriliyor. Bu durum, seçim sürecinde muhalefetin elini güçlendirebilir.
