Türkiye’de milyonlarca kişi, emeklilik şartlarını ve farklı yollarla emekli olmanın yöntemlerini araştırıyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasıyla yaklaşık 2,5 milyon kişi erken emekli olurken, EYT kapsamına girmeyen vatandaşlar ise malulen emeklilik şartlarını merak ediyor. Peki, yaş ve prim şartı olmadan emekli olmanın yolları nelerdir? İşte SGK uzmanlarının açıklamalarıyla malulen emeklilik hakkında tüm detaylar...
Malulen emeklilik nedir ve kimler yararlanabilir?
Malulen emeklilik, çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden bireylerin emeklilik hakkı kazanmasıdır. SGK’nın belirlediği şartları taşıyan bireyler, yaş şartı aranmaksızın daha az prim ödeyerek emekli olabilir.
Malulen emeklilik için başvuruda bulunacak kişinin iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık sorunları nedeniyle çalışma yetisini kaybettiğinin SGK tarafından onaylanması gerekmektedir. Bu şartları sağlayan bireyler, SGK müdürlüklerine başvurarak malulen emekli olabilir.
2024’te kaç kişi malulen emekli oldu?
SGK Eski Başmüfettişi İsa Karakaş, 2024 yılı SGK verilerini açıkladı. Buna göre, bu yıl içerisinde toplam 11 bin 306 kişi malulen emekli oldu:
-
7 bin 962 kişi SSK kapsamında,
-
2 bin 622 kişi Bağ-Kur kapsamında,
-
722 kişi ise memur statüsünde malulen emekli edildi.
Son dört yıldır malulen emeklilik başvurularında en sık karşılaşılan hastalıklar aynı sıralamada yer alıyor.
Malulen emeklilik en çok hangi hastalıklardan veriliyor?
SGK’nın güncellediği malulen emeklilik hastalık listesi, 2020 yılından bu yana değişmedi. En çok malulen emeklilik hakkı verilen hastalıklar şunlardır:
-
Onkolojik hastalıklar (kanser)
-
Psikiyatrik hastalıklar
-
Nörolojik hastalıklar
Bu hastalıkları taşıyan bireyler, gerekli şartları sağladıkları takdirde malulen emeklilik başvurusunda bulunabilir.
Malulen emeklilik için gerekli şartlar neler?
Malulen emeklilik için bazı temel şartların karşılanması gerekmektedir:
-
En az 10 yıl sigortalılık süresi bulunmalı.
-
Toplamda 1.800 gün prim ödenmiş olmalı.
-
SGK tarafından belirlenen sağlık koşullarını taşıyor olmalı.
-
Çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği SGK sağlık kurulu raporuyla onaylanmalı.
Ancak, çalışamayacak derecede sağlık sorunu olan bireyler için 10 yıl sigortalılık şartı aranmıyor. Ayrıca, meslek hastalığı veya iş kazası geçirenler için sigortalılık süresi gözetilmeden malulen emeklilik hakkı tanınabiliyor.
SGK'nın malulen emeklilik kapsamına aldığı hastalıklar
SGK, malulen emeklilik başvurularında belirli hastalıklara sahip bireylerin başvurularını değerlendirmektedir. İşte SGK tarafından malulen emekliliğe uygun görülen hastalıklar:
-
Nörolojik hastalıklar
-
Göz hastalıkları
-
Onkolojik hastalıklar (kanser)
-
Kulak burun boğaz hastalıkları
-
Hematolojik hastalıklar (kan hastalıkları)
-
Ortopedi ve travmatoloji rahatsızlıkları
-
Romatizmal hastalıklar
-
Gastroenteroloji ve hepatoloji hastalıkları (mide, bağırsak, karaciğer hastalıkları)
-
Deri hastalıkları (dermatoloji)
-
Kardiyolojik rahatsızlıklar (kalp hastalıkları)
-
Damar hastalıkları
-
Genitoüriner sistem hastalıkları (böbrek, idrar yolu hastalıkları)
-
Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları
-
Solunum sistemi hastalıkları
-
AIDS ve diğer bulaşıcı hastalıklar
Bu hastalıklardan birine veya birkaçına sahip olan bireyler, gerekli raporları aldıktan sonra SGK’ya malulen emeklilik başvurusu yapabilir.
Malulen emeklilik süreci nasıl işler?
Malulen emeklilik için başvuru yapmak isteyenler SGK müdürlüklerine bizzat başvurmalıdır. Başvuru sürecinde öncelikle sağlık raporu alınması gerekir. SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerden alınan raporlar, SGK sağlık kurulunda değerlendirilir.
Eğer sağlık kurulu, çalışma gücünün %60 veya daha fazlasını kaybettiğine karar verirse, başvuru sahibi malulen emekli edilmeye hak kazanır.