Petrol fiyatları, küresel ekonomik gelişmelerin etkisiyle kritik seviyelerde dalgalanmaya devam ediyor. Brent petrol, son haftalarda 70 dolar sınırında hareket ederken, piyasalar belirsizlik içinde yön arıyor. Uzmanlar, küresel talepteki daralma, OPEC+ politikaları ve ABD’nin ticaret hamlelerinin fiyatları nasıl etkileyeceğini değerlendirdi.
Petrol fiyatları neden düşüyor?
Petrol fiyatlarındaki düşüşün en temel sebebi küresel talepteki zayıflık olarak görülüyor. Viyana Enerji Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Fereydoun Barkeshli, 2025-2026 döneminde petrol tüketiminde durgunluk yaşanabileceğini belirterek, "Üreticiler, Çin ve Hindistan başta olmak üzere, yükselen ekonomilerin talep artışına göre planlama yapmıştı. Ancak, ekonomik performans beklenenden zayıf geldi." ifadelerini kullandı.
Özellikle Avrupa ekonomisindeki yavaşlama ve Çin’in beklenen büyüme rakamlarını yakalayamaması petrol talebini baskılayan faktörler arasında yer alıyor.
OPEC+ üretim kesintisini sürdürebilir mi?
OPEC+ ülkeleri uzun süredir arzı dengelemek için üretim kesintisi uyguluyor. Ancak, Norveç, Kanada, Brezilya ve ABD gibi ülkelerin üretimlerini artırması, OPEC+ üyelerinin pazar payını tehdit ediyor. Barkeshli’ye göre, bu durum OPEC+ üyelerinin gelirlerini azaltırken, ittifaka dahil olmayan üreticilerin kazancını artırıyor.
Eğer bu eğilim devam ederse, OPEC+ ülkelerinin üretim kesintilerini sürdürmekte zorlanabileceği belirtiliyor. Petrol akışının serbest bırakılması durumunda, piyasalarda fiyatların çöküş yaşaması bile olasılık dahilinde.
Serbest üretim politikası petrol fiyatlarını nereye götürür?
Eğer OPEC+ ittifakı üretim kesintilerini kaldırırsa, küresel piyasalar 1980'lerde yaşanan büyük petrol krizine benzer bir tabloyla karşılaşabilir. O dönemde fiyatlar 10 dolara kadar gerilemişti. Günümüzde ise serbest üretim politikası benimsenirse fiyatların 50 dolar seviyelerine kadar düşmesi söz konusu olabilir.
Bu senaryonun gerçekleşmesi hâlinde petrol şirketlerinin yatırım planları sekteye uğrayabilir ve enerji sektöründe büyük küçülmeler yaşanabilir.
Trump'ın politikaları petrol fiyatlarını nasıl etkiliyor?
ABD eski Başkanı Donald Trump’ın tarifeler politikası, petrol fiyatlarını doğrudan etkileyen unsurlar arasında yer alıyor. Trump, Çin’e uygulanan gümrük vergilerini %10’dan %20’ye yükseltmişti. Bu adım, küresel ticarette baskı oluştururken, petrol fiyatlarının düşüş eğiliminde kalmasına neden oluyor.
Barkeshli’ye göre, Trump düşük petrol fiyatlarını destekleyen bir politika izliyor. Ancak petrol fiyatları 70 doların altına inip uzun süre bu seviyelerde kalırsa, enerji şirketleri yeni keşif ve üretim yatırımlarını azaltabilir.
Barkeshli, "Eğer Trump yönetimi enerji sektörüne uzun vadeli bir destek sunmazsa, piyasalar daha da çalkantılı bir sürece girebilir." diyor.
Yatırımlar durabilir mi?
Petrol fiyatlarının uzun süre düşük seyretmesi, enerji yatırımlarını da doğrudan etkiliyor. Şirketler yeni petrol sahaları keşfetme ve mevcut sahalara yatırım yapma konularında daha temkinli davranmaya başladı.
Özellikle 70 doların altında uzun süre seyreden fiyatlar, büyük petrol şirketlerinin yeni sondaj faaliyetlerine ara vermesine neden olabilir. Bu da ilerleyen yıllarda arz-talep dengesinde ciddi dengesizlikler yaratabilir.
Petrol fiyatlarında beklenti ne?
Önümüzdeki dönemde, petrol fiyatlarının 80 dolar seviyesine yükselmesi zor görünüyor. Analistlere göre, küresel ekonomik büyüme hız kazanmadıkça petrol talebinin canlanması beklenmiyor.
Ayrıca, OPEC+ politikaları, ABD’nin enerji piyasalarındaki hamleleri ve Çin ekonomisinin gidişatı, fiyatlar üzerinde belirleyici olacak. Barkeshli’ye göre, "Büyük bir jeopolitik risk ortaya çıkmadıkça fiyatların 80 dolara ulaşması zor."
