Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayında üretici ile market fiyatları arasındaki farkları ve en çok zamlanan ürünleri açıkladı. Ramazan ayı boyunca sofraların vazgeçilmezleri olan kuru bakliyatlar ve limon, fiyat artışlarıyla dikkat çekti.
Kuru fasulye, nohut ve kuru kayısı zirvede
Mart 2025’te, üreticiden çıkan ürün ile marketteki satış fiyatı arasında uçurum olan ürünlerin başında kuru fasulye, nohut ve kuru kayısı geldi. TZOB’un verilerine göre:
- Kuru Fasulye: Üreticide 33,29 TL → Markette 102,53 TL (%208 fark)
- Nohut: Üreticide 31,56 TL → Markette 96,82 TL (%206,8 fark)
- Kuru Kayısı: Üreticide 150 TL → Markette 453,70 TL (%202,5 fark)
Bu ürünlerdeki yüksek fiyat farkları, vatandaşların “Ramazan’da zamlı zamlı yedik” yorumlarını beraberinde getirdi.
Markette en çok zamlanan ürün: Limon
Mart ayında, market raflarında en çok zamlanan ürün limon oldu. Fiyatı bir ayda %53,7 oranında arttı. Onu şu ürünler takip etti:
- Patates: %38,8
- Elma: %19,8
- Sivri Biber: %19,5
En çok ucuzlayan ürünler ise şu şekilde sıralandı:
- Maydanoz: %8
- Ispanak: %6,7
- Marul: %5,9
- Kuru İncir: %5,9
Üreticide limon fiyatı %68 arttı
Üretici cephesinde de limon dikkat çekti. Mart ayında üretici limon fiyatı %68,3 arttı. Bu artışın temel nedeni olarak Çukurova’da yaşanan don olayları gösterildi.
Diğer dikkat çeken üretici fiyat artışları:
- Patates: %28,3
- Antep Fıstığı: %20
- Yeşil Soğan: %16,7
Fiyatı en çok düşen üretici ürünleri ise:
- Beyaz Lahana: %23,4
- Maydanoz: %13,9
- Kuru Soğan: %12,6
- Domates: %10,3
Doğal afetler ve bayram talebi fiyatları zıplattı
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, fiyat artışlarının ardında iki temel neden olduğuna dikkat çekti:
- Doğal afetler: Özellikle Çukurova’da görülen don olayları, başta limon ve patates olmak üzere birçok üründe arzı düşürdü.
- Bayram öncesi talep artışı: Ramazan Bayramı hazırlıkları, başta kuru bakliyatlar ve kuruyemişler olmak üzere pek çok ürüne olan talebi artırarak fiyatları yukarı çekti.
“Seralarda yaşanan zararlar nedeniyle ıspanak, yeşil soğan gibi yeşil ürünlerde de fiyat artışları kaçınılmaz oldu.” – Şemsi Bayraktar
Girdi maliyetleri yükseliyor
Tarımsal üretimin temel maliyet kalemlerinde de artış yaşandı. Mart ayında:
- Amonyum nitrat ve üre gübresi fiyatlarında artış görüldü.
- Besi yemi ve süt yemi fiyatları yükseldi.
- Elektrik fiyatı yıllık bazda %30,4 artış gösterdi.
- Mazot fiyatları aylık bazda hafif gerilemiş olsa da yıllık artış sürdü.
Tüm bu kalemler, tarımsal üretim maliyetlerini yükselterek raf fiyatlarına da yansımaya devam ediyor.
