Ege Denizi'nde haftalardır süren deprem fırtınasının, Osmanlı'nın ilk jeoloji kitabında yer aldığı ortaya çıktı. Santorini’deki depremler ve volkanik hareketlilik, İlm-i Tabakatü'l Arz adlı eserde detaylı şekilde anlatılmış.
Osmanlı kayıtlarında Santorini depremleri
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden araştırmacı Mostafavi Maresht, Ege Denizi’nde meydana gelen son depremlerin, Osmanlı arşivlerinde yer alan tarihi verilerle örtüştüğünü belirtti. Maresht, bölgenin aktif sismik yapısını vurgulayarak, Santorini Adası ve Kolumbo denizaltı volkanının yoğun deprem hareketliliği gösterdiğini söyledi.
Santorini’de bugüne kadar 18.400’den fazla deprem kaydedildiğini belirten Maresht, bunların 1300’ünün 3 ila 5,3 büyüklüğünde olduğunu aktardı. Deprem fırtınasının, 30 kilometre uzunluğunda ve 20 kilometre genişliğinde bir alana yayıldığını ifade etti.
Tarihsel kaynaklar benzerlik gösteriyor
Maresht, Osmanlı dönemine ait İlm-i Tabakatü'l Arz kitabında, Ege’de yaşanan sismik olayların detaylı bir şekilde ele alındığını belirtti. Kitabın 80. sayfasında, Akdeniz’deki büyük yanardağlar arasında Vezüv, Etna, Stromboli ve Santorini yanardağlarının yer aldığı kaydedilmiş.
83.sayfada ise Santorini Adaları’nın denizaltı volkanları olduğu ve volkanik patlamalar sonucunda yeni adaların oluştuğu belirtilmiş. Tarihsel verilere göre, Santorini’de daha önce meydana gelen depremler ve Etna Yanardağı’ndaki patlamalar, günümüzdeki olaylarla büyük benzerlik gösteriyor.
Etna Yanardağı son dönemde yeniden aktifleşti
Araştırmalara göre, 1886 yılında Etna’da büyük bir patlama meydana gelmiş ve lavlar kilometrelerce uzaklığa yayılmıştı. Günümüzde de Etna’da benzer bir hareketlilik yaşanıyor. Maresht, bu tür doğal olayların tarihte tekrarlandığını belirterek, “Tarih tekerrür ediyor” ifadesinin jeoloji açısından da geçerli olduğunu vurguladı.
Tarihsel kayıtlarla günümüz sismik aktivitelerinin örtüşmesi, bilim insanlarını bölgedeki volkanik hareketliliğin gelecekte nasıl şekilleneceği konusunda yeni tahminler yapmaya yönlendiriyor. Santorini’de meydana gelebilecek olası bir volkanik patlamanın, sadece bölgeyi değil tüm Akdeniz’i etkileyebileceği düşünülüyor.
