Türkiye'de son yılların en çok tartışılan ekonomik başlıklarından biri kırmızı et fiyatları oldu. Ramazan ayında sofralarda et bulunabilirliğini artırmak için ithalat ve fiyat sabitleme gibi önlemler alınmasına rağmen, özellikle kuzu eti başta olmak üzere et fiyatlarında tarihi artışlar kaydedildi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından hazırlanan rapora göre, Mart ve Nisan aylarında fiyatlar vatandaşın bütçesini zorlamaya devam etti.
Kuzu Eti Kilogramı 855 TL’ye Ulaştı
TZOB'un raporuna göre Ramazan ayında kuzu etinin kilogram fiyatı yüzde 8,5 artışla 855 TL’ye çıktı.
-
Geçen yıl Mart ayında kuzu eti: 638 TL
-
Bu yıl Mart ayında kuzu eti: 855 TL
Bir yıllık süreçte kuzu etine yüzde 34 oranında zam geldi.
Dana Eti de Yüzde 7,4 Zamlandı
Benzer şekilde dana eti fiyatları da aynı dönemde yüzde 7,4 oranında artarak kilogram başına 692 TL seviyesine yükseldi.
-
Geçen yıl Mart ayında dana eti: 517 TL
-
Bu yıl Mart ayında dana eti: 692 TL
Dana etindeki yıllık fiyat artışı ise yüzde 33,8 olarak kaydedildi.
İthalat Rekor Seviyeye Çıktı Ama Yetersiz Kaldı
Et fiyatlarını düşürmek için uzun süredir devam eden ithalat politikası da çözüm olamadı.
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre:
-
2010'da ithal hayvan sayısı: 140 bin baş
-
2023'te ithal hayvan sayısı: 1 milyon 82 bin 523 baş
-
2024 Ocak: 64 bin 217 baş ithalat
-
2024 Şubat: 136 bin 50 baş ithalat
Yıllık bazda ithalat artışı yüzde 112 oldu.
Et Fiyatları Neden Yükseliyor?
Hayvancılık uzmanı Gazi Kutlu Nefes, fiyat artışlarının temel nedenlerini şu şekilde sıraladı:
-
Yüksek girdi maliyetleri (yem, mazot, ilaç)
-
Mera alanlarının yetersizliği ve ıslah edilmeyişi
-
Besilik hayvan sayısının düşüklüğü
-
Yılda 500 bin buzağının ölmesi
-
Tarımsal desteklerin yetersizliği
Nefes ayrıca, tarıma verilen desteklerin 2000-2002 yıllarında 40,3 milyon dolar iken, 2023-2024 döneminde 10,8 milyon dolara gerilediğini vurguladı.
Beyaz Et de Zamdan Kaçamadı
Kırmızı etteki fiyat artışı nedeniyle vatandaşın yöneldiği tavuk eti fiyatları da yükseliş trendine girdi.
TZOB verilerine göre:
-
2023 Mart ayında tavuk eti kilogram fiyatı: 88 TL
-
2024 Şubat ayında: 100 TL
-
2024 Mart ayında: 106 TL
Tavuk etindeki yıllık zam oranı yüzde 20 oldu.
Sektör Temsilcileri Ne Diyor?
Uzmanlar, hayvancılıkta sürdürülebilir bir model oluşturulmadıkça ithalatın geçici çözüm olacağını vurguluyor. Yerli üretimi desteklemek, mera alanlarını artırmak, buzağı ölümlerini azaltacak politikalar geliştirmek şart olarak görülüyor.