Kötü hava koşulları nedeniyle çiğ kahve fiyatlarında sert artış yaşanırken, bu yükselişin tüketicilere yansımasının yaklaşık bir yıl süreceği belirtiliyor. Küresel kahve piyasasında büyük dalgalanmalar yaşanırken, perakende fiyatları üzerindeki etkinin uzun yıllar devam etmesi bekleniyor.
Kahve fiyatları neden artıyor?
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yayımlanan rapora göre, olumsuz hava koşulları ve küresel stokların azalması nedeniyle çiğ kahve fiyatlarında önemli bir artış yaşanıyor. Bu durumun, kahve üreticisi ülkelerdeki maliyetleri artırdığı ve uluslararası piyasalarda büyük dalgalanmalara yol açtığı belirtiliyor.
Özellikle Arabica kahvesi, 2023 yılında yüzde 70 değer kazanırken, 2024’ün ilk aylarında yüzde 20’den fazla yükseliş gösterdi. Bu keskin artış, kahve ticareti yapılan ICE borsasında dikkat çeken en büyük dalgalanmalardan biri olarak değerlendiriliyor.
Fiyat artışları tüketicilere nasıl yansıyacak?
FAO raporuna göre, kahve fiyatlarındaki artışların tüketicilere yansıması ortalama 8 ila 11 ay sürebiliyor. Ancak bu etkinin en az dört yıl boyunca perakende kahve fiyatlarını etkilemeye devam edeceği ifade ediliyor.
Bölgelere göre fiyat artışlarının etkisi şöyle:
-
Avrupa Birliği’nde kahve fiyatlarının yüzde 80’i yaklaşık 11 ay boyunca tüketicilere yansıyacak.
-
Amerika Birleşik Devletleri’nde ise bu oran yüzde 80 seviyesinde olacak ve fiyat artışları 8 ay boyunca devam edecek.
Tüketicilerin kahve fiyatlarında gözlemlediği artışların, ham kahve çekirdeği maliyetlerindeki artıştan daha düşük olması bekleniyor. Bunun sebebi, nakliye, kavurma, paketleme ve sertifikasyon gibi ek maliyetlerin de fiyatlara dahil olmasıdır.
En büyük kahve tüketicileri kimler?
ABD ve Avrupa Birliği, dünya genelinde en büyük kahve tüketicileri olarak öne çıkıyor. Bu bölgelerde kahve talebinin yüksek olması, fiyat artışlarının tüketiciye yansımasını hızlandırıyor.
FAO verilerine göre, Avrupa Birliği’nde kahve çekirdeği maliyetinde yaşanan yüzde 1’lik bir artış, yaklaşık 19 ay sonra perakende fiyatlarda yalnızca yüzde 0,24’lük bir artışa neden oluyor. Ancak bu artışın etkisi yıllarca devam ediyor.
Üretici ülkeler nasıl etkileniyor?
Kahve üreticisi ülkelerde çiftçilerin fiyat artışlarından sınırlı şekilde faydalandığı görülüyor. FAO’nun raporuna göre, kahve çekirdeği yetiştiricilerinin fiyatları şu şekilde arttı:
-
Etiyopya: %17,8
-
Kenya: %12,3
-
Brezilya: %13,6
-
Kolombiya: %11,9
Ancak bu oranlar, uluslararası piyasalarda görülen fiyat artışları ile kıyaslandığında oldukça düşük kalıyor. Küresel kahve ticaretinde büyük şirketlerin ve aracıların daha fazla kazanç sağladığı, çiftçilerin ise fiyat artışlarından daha az faydalandığı belirtiliyor.
