Coğrafi işaret, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir. Coğrafi işaretler, menşe adı ya da mahreç işareti olarak tescil edilir.
Coğrafi işaret tescili, bir ürünün belirli bir coğrafi bölgede üretildiğini ve bu bölgedeki doğal ve beşeri unsurlardan kaynaklanan niteliklere sahip olduğunu gösteren bir koruma sistemidir. Coğrafi işaret tescili alan ürünler, tüketiciler tarafından daha kolay tanınabilir ve tercih edilebilir hale gelir. Bu durum, üreticiler için rekabet avantajı sağlar ve ürünlerin pazar payını artırmaya yardımcı olur.
Coğrafi işaret tescili, aşağıdaki adımları takip ederek alınabilir:
- Başvuru: Coğrafi işaret tescili için başvuru, Türk Patent ve Marka Kurumu'na (TÜRKPATENT) yapılır. Başvuru, TÜRKPATENT'in elektronik başvuru sistemi (EPATS) üzerinden yapılabilir.
- İnceleme: TÜRKPATENT, başvuruyu inceleyerek coğrafi işaretin tescil şartlarını taşıyıp taşımadığını değerlendirir.
- Tescil: Başvurunun uygun bulunması halinde, coğrafi işaret tescil edilir. Tescil süresi 10 yıldır ve 10'ar yıllık dönemler halinde yenilenebilir.
Coğrafi işaret tescili için başvuruda bulunan kişi veya kuruluşlar, aşağıdaki şartları taşımak zorundadır:
- Ürünün üretiminin, işlenmesi veya diğer işlemlerinin tamamının, tescil talebinde belirtilen coğrafi alanda gerçekleştirilmesi
- Ürünün, coğrafi alanın kendine özgü doğal ve beşeri unsurlarından kaynaklanan niteliklere sahip olması
- Ürünün, coğrafi alan ile özdeşleşmiş olması
- Coğrafi işaret tescili alan ürünler, aşağıdaki korumalardan yararlanır:
- Ürün adı ve coğrafi işaretin birlikte kullanılmasına ilişkin tekel hakkı
- Ürünün, tescil şartlarına uygun olarak üretilmediğinin tespiti halinde, ürünün piyasadan toplatılması ve imhası talebinde bulunma hakkı
- Ürünün, tescil şartlarına uygun olarak üretilmediğinin tespiti halinde, ürünün piyasaya sürülmesine engel olma hakkı
Türkiye'de tescil edilmiş coğrafi işaretler, Türk Patent ve Marka Kurumu'nun Coğrafi İşaretler Portalı'ndan incelenebilir.
Coğrafi işaret tescili, üreticiler ve tüketiciler için önemli bir avantaj sağlar. Üreticiler için, ürünlerinin daha kolay tanınması ve pazar payının artırılması açısından önemli bir fırsattır. Tüketiciler için ise, kaliteli ve güvenilir ürünleri daha kolay seçebilme imkanı sunar.
Coğrafi işaretler, Türkiye'nin zengin kültürel ve doğal mirasının korunmasına ve tanıtılmasına önemli katkı sağlamaktadır.
Türkiye'de coğrafi işaret alan ürünler
Avrupa Birliği nezdinde çok sayıda tescilli coğrafi işaretimiz bulunuyor.
Bunlar,
- Antep Baklavası,
- Antakya Künefesi,
- Aydın İnciri,
- Aydın Kestanesi,
- Bayramiç Beyazı,
- Malatya Kayısısı,
- Milas Zeytinyağı
- Taşköprü Sarımsağı
- Söke Pamuğu
- Beydağı Simit Dürüm
- Malatya Arapkir Pestil Kavurması
- Sakarya Üre Tatlısı
- Bingöl Guldar Domatesi
2023 yılında coğrafi işaret ile ilgili bazı önemli haberler şunlardır:
Antakya Künefesi, Avrupa Birliği'nde tescil edildi. 2023 yılı Mart ayında, Antakya Künefesi, Avrupa Birliği'nde tescil edildi. Bu, Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde tescil edilen 9. coğrafi işareti oldu.
Üç Türk ürününe daha Avrupa Birliği'nde tescil başvurusu yapıldı. 2023 yılı Ağustos ayında, Edremit Körfezi Yeşil Çizik Zeytini, Ezine Peyniri ve Maraş Tarhanası için Avrupa Birliği'ne coğrafi işaret başvurusu yapıldı.
Türk Patent ve Marka Kurumu, coğrafi işaret tescili için yeni bir sistem başlattı. 2023 yılı Eylül ayında, Türk Patent ve Marka Kurumu, coğrafi işaret tescili için yeni bir sistem başlattı. Bu sistem ile başvurular daha hızlı ve kolay bir şekilde yapılabiliyor.
Antakya Künefesi'nin Avrupa Birliği'nde tescil edilmesi, Türkiye'nin coğrafi işaretler konusundaki çalışmalarının önemli bir başarısı olarak değerlendiriliyor. Bu tescil, Antakya Künefesi'nin uluslararası alanda tanınmasına ve pazar payının artmasına katkı sağlayacak.
Üç Türk ürününe daha Avrupa Birliği'nde tescil başvurusu yapılması, Türkiye'nin coğrafi işaretler konusundaki çalışmalarının devam ettiğini gösteriyor. Bu başvuruların olumlu sonuçlanması halinde, Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde tescil edilen coğrafi işaret sayısı 12'ye çıkacak.
Türk Patent ve Marka Kurumu'nun coğrafi işaret tescili için yeni bir sistem başlatması, bu alandaki başvuru sayısının artmasına katkı sağlayacak. Yeni sistem ile başvurular daha hızlı ve kolay bir şekilde yapılabiliyor.
Coğrafi işaret tescil başvurusu nasıl yapılır?
Coğrafi işaret başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT)'na yapılır. Başvuru, TÜRKPATENT'in elektronik başvuru sistemi (EPATS) üzerinden yapılabilir.
Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:
- Başvuru formu
- Başvuru ücreti dekontu
- Ürünün üretimi, işlenmesi veya diğer işlemlerinin tamamının, tescil talebinde belirtilen coğrafi alanda gerçekleştirildiğini gösteren belgeler
- Ürünün, coğrafi alanın kendine özgü doğal ve beşeri unsurlarından kaynaklanan niteliklere sahip olduğunu gösteren belgeler
- Ürünün, coğrafi alan ile özdeşleşmiş olduğunu gösteren belgeler
Başvuru formu, TÜRKPATENT'in internet sitesinden temin edilebilir. Başvuru ücreti, başvurunun yapıldığı tarihte geçerli olan tarifeye göre belirlenir.
Başvuru, TÜRKPATENT tarafından incelenir. İnceleme sonucunda, başvurunun coğrafi işaret tescil şartlarını taşıyıp taşımadığı değerlendirilir. Başvurunun olumlu sonuçlanması halinde, coğrafi işaret tescil edilir. Tescil süresi 10 yıldır ve 10'ar yıllık dönemler halinde yenilenebilir.
Coğrafi işaret başvurusu için detaylı bilgi, TÜRKPATENT'in internet sitesinden edinilebilir.
Coğrafi işaret başvurusu için izlenecek adımlar şunlardır:
- Başvuru formunun doldurulması ve başvuru ücretinin ödenmesi. Başvuru formu, TÜRKPATENT'in internet sitesinden temin edilebilir. Başvuru ücreti, başvurunun yapıldığı tarihte geçerli olan tarifeye göre belirlenir.
- Başvuru dosyasının hazırlanması. Başvuru dosyasında, başvuru formu, başvuru ücreti dekontu ve yukarıda belirtilen belgeler bulunur.
- Başvurunun TÜRKPATENT'e sunulması. Başvuru, TÜRKPATENT'in elektronik başvuru sistemi (EPATS) üzerinden yapılabilir.
Coğrafi işaret başvurusu için dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Başvuru formu, eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır.
- Başvuru ücreti, başvurunun yapıldığı tarihte geçerli olan tarifeye göre ödenmelidir.
- Başvuru dosyasında, başvuru şartlarına uygun belgeler bulunmalıdır.
- Başvuru, TÜRKPATENT'e belirlenen süre içerisinde yapılmalıdır.
Coğrafi işaret başvurusu, üreticiler ve tüketiciler için önemli bir avantaj sağlar. Üreticiler için, ürünlerinin daha kolay tanınması ve pazar payının artırılması açısından önemli bir fırsattır. Tüketiciler için ise, kaliteli ve güvenilir ürünleri daha kolay seçebilme imkanı sunar.
Afyon kaymağı coğrafi işaret aldı mı?
Hayır, Afyon kaymağı henüz coğrafi işaret almadı. Afyon Kaymağı Üreticileri Birliği tarafından 2022 yılında coğrafi işaret tescili için başvuru yapıldı. Başvuru, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından incelenme aşamasında.
Afyon Kaymağı Üreticileri Birliği, Afyon kaymağının coğrafi işaret tescili ile birlikte ürünün kalitesinin ve güvenilirliğinin artacağını, Afyon kaymağının daha geniş bir pazara ulaşacağını ve üreticilerin haklarının korunacağını savunuyor.
Afyon Kaymağı Üreticileri Birliği'nin başvurusu olumlu sonuçlanırsa, Afyon kaymağı, Afyonkarahisar il sınırları içerisinde üretilen ve belirli üretim ve işleme yöntemleriyle hazırlanan kaymaklara verilecek.
Milas zeytinyağı coğrafi işaret aldı mı?
Evet, Milas zeytinyağı coğrafi işaret aldı. Milas Ticaret ve Sanayi Odası tarafından 2014 yılında yapılan başvuru, 2016 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından kabul edildi. Milas zeytinyağı, Muğla ili Milas ilçesi sınırları içerisinde üretilen ve belirli üretim ve işleme yöntemleriyle hazırlanan zeytinyağılara veriliyor.
Milas zeytinyağı, kendine özgü aroması ve lezzeti ile öne çıkıyor. Zeytin ağaçları, Milas'ın kendine özgü iklim ve toprak koşullarında yetişiyor. Bu koşullar, Milas zeytinyağına eşsiz bir lezzet veriyor.
Milas zeytinyağı coğrafi işaretinin alınması, Milas zeytinyağının kalitesini ve güvenilirliğini artıracak. Ayrıca, Milas zeytinyağının daha geniş bir pazara ulaşmasına ve üreticilerin haklarının korunmasına katkı sağlayacak.
Milas zeytinyağı, Türkiye'nin en önemli coğrafi işaretli ürünlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Kaynak: yenidevir.com.tr
