Türkiye’nin en önemli tarım ürünlerinden biri olan fındık, Giresun başta olmak üzere Karadeniz’de etkili olan zirai don felaketi nedeniyle hem üretici hem de piyasa açısından kritik bir dönemden geçiyor. Özellikle nisan ayının ortasında etkili olan ani sıcaklık düşüşü, fındık bahçelerinde ciddi zararlara yol açtı.
Giresun’un tarihi fındık pazarında uzun yıllardır esnaflık yapan Mustafa Kankaya, sahadaki tespitlere göre bu zararın etkisinin fiyatlara yansımaya başladığını söyledi. Kankaya, geçtiğimiz hafta 170 TL seviyelerinde olan fındığın, bugün 185 TL’ye kadar çıktığını ifade etti.
Zarar Sadece Donla Sınırlı Değil: Kokarca Tehlikesi de Kapıda
Kankaya, açıklamasında sadece don değil, önümüzdeki günlerde etkili olması beklenen kahverengi kokarca zararlısı konusunda da uyarılarda bulundu. Özellikle 2023 ve 2024 yıllarında yayılım alanını genişleten bu zararlının, bu sezon rekolteyi olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
“Havaların ısınmasıyla birlikte kokarca zararlısının etkilerini daha net hissedeceğiz. Tüm bu gelişmeler, rekolte düşüşünü ve dolayısıyla fiyat artışını beraberinde getirebilir.”
TMO’dan Kritik Adım: Satışlar Durduruldu
Zirai donun piyasaya etkisi yalnızca serbest piyasa ile sınırlı kalmadı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) da gelişmeler doğrultusunda harekete geçti. Mustafa Kankaya’nın verdiği bilgiye göre:
-
TMO, elindeki 50 randıman esasına göre kilogramı 125 TL’den satışa sunduğu fındıklara beklenenden düşük ilgi görmüştü.
-
Ancak don felaketi sonrası satışlara yoğun talep oluştu.
-
Talebi karşılayan TMO, yeni satışları durdurdu.
Bu gelişme, TMO’nun yeni bir fiyat güncellemesine hazırlanabileceği yorumlarını da beraberinde getirdi.
TMO Stoklarında Eriyor: Yeni Sezon İçin Sinyal
Kankaya, TMO’nun elindeki fındık stoklarının hızla tükendiğini ve bunun yeni sezon için piyasada yer açma anlamına geldiğini belirtti. Bu durum hem yeni hasat döneminde fiyatların yüksekten açılma ihtimalini artırıyor, hem de üreticinin sezon planlamasında daha dikkatli olmasını gerektiriyor.
“TMO’nun şu anki tavrı, piyasadaki gelişmeleri yakından takip ettiğini gösteriyor. Yeni fiyat politikalarıyla karşı karşıya kalabiliriz.”
Üretici Ne Yapmalı?
Uzmanlara göre, özellikle don olayının yaşandığı bölgelerde üreticiler:
-
Bahçelerdeki zarar tespit çalışmalarını dikkatle takip etmeli,
-
Tarım sigortası (TARSİM) kapsamında başvurularını tamamlamalı,
-
Kokarca gibi zararlılara karşı erken mücadeleye başlamalı.
Ayrıca üretici birlikleri ve ziraat odalarının, don zararı sonrası destek talebiyle ilgili hükümete başvurular yaptığı da biliniyor.
