Emekli maaşına haciz konulması meselesi, son zamanlarda emeklilerin en çok araştırdığı ve endişelendiği bir konu. Çünkü emekli maaşı, birçok emekli için tek gelir kaynağı ve hayatlarını sürdürebilmek için bu maaşa ihtiyaçları var.
Peki, emekli maaşına haciz konulabilir mi? Bu sorunun cevabı, yasal düzenlemelere ve borcun niteliğine göre değişiyor. Bu yazıda, emekli maaşına haciz konulmasının şartlarından bahsedeceğiz.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZ KONABİLİR Mİ?
Yıllarca süren zorlu bir çalışmanın ardından emekli maaşlarını hak edenler borçları sonucunda maaşlarına haciz gelmesi konusunda endişe duyuyorlar. Emekliler, kredi kartı ya da banka kredisi borçlarını ödeyemedikleri takdirde "haciz" korkusu yaşıyor. Bu durumda "Emekli maaşına haciz gelir mi?" ve "Emekli maaşına banka borcu nedeniyle haciz gelir mi?" gibi soruları gündeme getiriyor.
Çoğu emeklinin tek gelir kaynağı olan emekli maaşı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödeniyor ve belirli şartlar olmadığı sürece haczedilemiyor. Şimdi bu durumlara göz atalım.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZ KONULMASININ YASAL DAYANAĞI
Emekli maaşına haciz konulmasının yasal dayanağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu‘un 93’üncü maddesidir. Bu maddeye göre, sigortalılar ve hak sahiplerinin SGK tarafından ödenen gelir, aylık ve ödenekleri ile sağlık hizmeti genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Bu, emekli maaşının haczedilmesinin, yasalara göre emekli olan kişinin onayı olmadan mümkün olmadığı anlamına gelir. Ancak, bu kuralın bazı istisnaları vardır.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZ KONULABİLECEK DURUMLAR
Emekli maaşına haciz konulabilecek durumlar, yine 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu‘un 88. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre, SGK’nın emekliden prim, Sosyal Güvenlik Destek Primi gibi alacakları varsa, emekli maaşına haciz koyabilir. Bu durumda, SGK, emekli aylığı bağlanmış olanların maaşlarının dörtte birini haczedebilir. Haczedilecek maaş miktarı, emekli maaşının yüzde 25’ini aşamaz.
Bir diğer durum ise, nafaka borçlarıdır. Nafaka borcu olan ve ödemeyen emeklilerin maaşına, nafaka alacaklısının talebi üzerine haciz konulabilir. Bu durumda, nafaka borcunun miktarına göre haciz işlemi gerçekleşir.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZ KONULMASININ İSTİSNALARI
Emekli maaşına haciz konulmasının istisnaları, borçlunun rızası ile ilgilidir. Eğer borçlu, borcunu ödemek için emekli maaşından kesinti yapılmasına izin verirse, emekli maaşına haciz konulabilir. Bu rıza, icra dairesine yazılı olarak bildirilebilir veya borç sözleşmesinde yer alabilir.
Örneğin, bankalardan kredi alan emekliler, kredi sözleşmesinde emekli maaşının teminat olarak gösterilmesine ve kredi ödemeleri geciktiğinde bankanın maaşına bloke koyabilmesine rıza göstermiş olurlar. Bu durumda, banka, borçlunun maaş hesabına bloke koyarak kredi borcunu tahsil edebilir. Ancak, bu rızanın geçerli olması için, borçlunun emekli maaşının ne kadarının haczedilebileceğine dair bilgilendirilmesi ve bu konuda açık bir muvafakat vermesi gerekir.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZDEN KURTULMANIN YOLLARI
Emekli maaşına hacizden kurtulmanın yolları, borcun ödenmesi veya haciz işleminin iptali ile mümkündür. Borcun ödenmesi, en basit ve kesin çözümdür. Ancak, borcun tamamının ödenmesi gerektiğini unutmamak gerekir. Borcun tamamı, sadece asıl alacağı değil, aynı zamanda faizi, masrafı, harcı, vekalet ücreti gibi kalemleri de içerir. Bu nedenle, borcunu ödemek isteyen borçlu, icra dairesinden güncel borç miktarını gösteren bir hesap çıkartmalı veya alacaklının avukatı ile irtibata geçerek borç durumunu öğrenmelidir.
