Aydın ve çevresindeki dağlarda ilkbahar aylarında kendiliğinden yetişen 'kedirgen' otu, yöre halkının hem geleneği hem de geçim kaynağı olmaya devam ediyor. Halk arasında ‘sarmaşık otu’ olarak da bilinen bu doğal ürün, şifa deposu olmasıyla birlikte son yıllarda Ege sofralarının vazgeçilmezi haline geldi.
Üstelik bu bitki doğada kendiliğinden yetiştiği için toplayıcılar için tek masraf, dağa çıkmak ve toplamak için verilen emek oluyor. Buna rağmen şehir pazarlarında bağ başına 100 TL’ye kadar alıcı buluyor.
İşsizlerin umudu, doğanın hediyesi
Özellikle Aydın’ın Germencik, Nazilli, Köşk, Koçarlı ve Sultanhisar ilçelerinde yaşayan köylüler, her bahar dağlara çıkarak bu şifalı otu topluyor. Sağlığı ve zamanı olan herkes, mevsimi geldiğinde sarmaşık toplamaya başlıyor. Bu bitkiler daha sonra bağ haline getirilerek manav ve pazarlarda satışa sunuluyor.
Ramazan Çapar isimli vatandaş, yıllardır bu işle uğraşıyor. Sarmaşık otunun hem yöresel lezzet açısından hem de ekonomik kazanç bakımından çok değerli olduğunu belirten Çapar, şunları söyledi:
“Bu yıl kuraklık nedeniyle sezon biraz zayıf başladı. Ancak son günlerdeki yağışlarla birlikte sarmaşıklar canlandı. Ramazan Bayramı öncesinde kıtlık yaşanmıştı, bu yüzden fiyatlar yükseldi. Ama artık bolluk geliyor.”
Köyden kente, şifalı lezzet yolculuğu
Toplanan sarmaşık otları, köylerde bağ yapıldıktan sonra günlük olarak şehir merkezlerine taşınıyor. Toptancılar, her gün sabahın erken saatlerinde köylere gelerek bu otları alıyor, ardından şehir pazarlarında satışa sunuyor. Böylece hem köylü kazanıyor, hem de kentli sofralarına şifa taşıyor.
Çapar, bu süreci şöyle özetliyor:
“Toplanan sarmaşıklar her gün köylerden toplanıyor. Satışta herhangi bir aracıya gerek kalmadan doğrudan tüketiciyle buluşuyor. Ege Bölgesi’nde insanlar bu otu severek tüketiyor. Bedavaya topluyorsun ama iyi fiyatla satabiliyorsun.”
Yiyene şifa, toplayana ekmek kapısı
Sarmaşık otu, özellikle kansızlık, sindirim sorunları, karaciğer dostu olması ve vücudu arındırıcı özellikleriyle biliniyor. Ege mutfağında genellikle yumurtalı kavurma, zeytinyağlı yemek ve salata olarak tüketilen bu bitki, özellikle sağlıklı yaşam arayışında olanlar tarafından rağbet görüyor.
Bölge halkı, bu otun hem ekonomik kriz dönemlerinde işsizler için umut olduğunu hem de şifa arayanların gözdesi haline geldiğini vurguluyor.
2-3 aylık ömrü var: Mevsim kaçırılmamalı
Ramazan Çapar’ın verdiği bilgilere göre sarmaşık otu, bahar aylarının başından itibaren yaklaşık 2-3 ay boyunca dağlarda bulunabiliyor. Ancak kuraklık gibi doğal etkenler bu süreci kısaltabiliyor. Bu nedenle hem üretici hem tüketici için mevsimin kaçırılmaması büyük önem taşıyor.
Özellikle Mart ve Nisan aylarında yoğunlaşan bu ot, kısa ömrüne rağmen bölge ekonomisine ciddi katkı sağlıyor.
“Aydın’ın nimeti” olarak anılıyor
Çapar, sarmaşık otunun “Aydın’ın nimeti” olarak anıldığını belirterek, bu bitkinin sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel bir değer taşıdığını da ifade etti. Her yaştan insanın toplayabildiği ve tüketebildiği bu ot, köy yaşamının dayanışma örneklerinden biri olarak da görülüyor.