Avrupa’nın enerji denkleminde kritik bir dönüşüm yaşanıyor. Türkiye ile Bulgaristan arasında derinleşen enerji iş birliği, Dikey Gaz Koridoru projesiyle somutlaşıyor. Rus gazına alternatif oluşturacak bu hamle, sadece iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri değil, aynı zamanda Avrupa’nın doğalgaz güvenliğini de yeniden tanımlıyor.
Türkiye Varlık Fonu ile Bulgaristan Enerji Bakanlığı’nın ortaklaşa yürüttüğü bu proje kapsamında, başta Yunanistan’daki Revithoussa LNG terminali olmak üzere Türk LNG terminalleri üzerinden Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatı yapılacak.
Dikey Gaz Koridoru Nedir?
Bulgaristan Enerji Bakanı Jivko Stankov’un açıklamasına göre, Dikey Gaz Koridoru yılda 10 milyar metreküp taşıma kapasitesine sahip olacak. Proje, Yunanistan’dan başlayıp Bulgaristan üzerinden geçerek Romanya, Macaristan, Slovakya ve Moldova’ya uzanacak. Orta vadede Ukrayna’ya kadar ulaşması hedeflenen bu yeni enerji hattı:
-
Rus gazına olan bağımlılığı azaltmayı,
-
LNG tedarikinde çeşitliliği artırmayı,
-
Güneydoğu Avrupa’nın enerji güvenliğini sağlamlaştırmayı amaçlıyor.
Türkiye: “Turkish Blend” ile Avrupa Pazarında
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin bu projeye tam destek verdiğini ve “Turkish Blend” markası altında, 30’dan fazla ülkeden alınan gazı Avrupa’ya ihraç edeceklerini açıkladı. Bayraktar ayrıca:
“Mevcut altyapılar güçlendirilerek yıllık taşıma kapasitesi 3,5 milyar metreküpten iki katına çıkarılacak. Yeni hatlara gerek kalmadan sistem entegre edilecek.” dedi.
Bu adım, Türkiye’nin gaz ticaretinde merkez ülke olma vizyonunu daha da ileri taşıyor.
Alternatif Tedarikçilerle Çeşitlilik Artıyor
Dikey Gaz Koridoru sadece Türkiye ve Bulgaristan’ın değil, aynı zamanda Azerbaycan, Orta Asya ülkeleri, ABD ve Mısır gibi tedarikçilerin Avrupa pazarına erişimini kolaylaştıracak. Bu sayede:
-
LNG tedariki çeşitlenecek,
-
Avrupa ülkeleri arz kesintilerine karşı daha dayanıklı hale gelecek,
-
ABD ve AB arasında enerji bağı güçlenecek.
Bulgaristan’ın LNG alımları için uzun vadeli kontrat görüşmeleri yürüttüğü, ABD’nin de bu alanda Türkiye ile daha yakın çalıştığı belirtiliyor.
Avrupa Enerjisinde Türkiye’nin Stratejik Rolü Güçleniyor
Enerji uzmanları, bu iş birliğinin Türkiye’yi sadece transit ülke değil, enerji diplomasisinin aktif aktörü haline getirdiğine dikkat çekiyor. Türkiye’nin LNG altyapısı, TANAP gibi uluslararası gaz boru hatları ve terminal kapasitesi, Avrupa için önemli bir avantaj sağlıyor.
Bu kapsamda:
-
Türkiye, hem doğudan batıya hem de kuzeyden güneye gaz akışını yönlendiren kilit ülke haline geliyor.
-
“Enerji hub’ı Türkiye” vizyonu, bu proje ile daha somut hale geliyor.
-
Türkiye, hem üretici hem tüketici ülkeler arasında dengeleyici bir aktör rolü üstleniyor.