Türk mutfağının en önemli yapı taşlarından biri olan zeytinyağı, artık sofralarda eskisi kadar yer bulamayabilir. Geçtiğimiz yıl litresi ortalama 70 TL olan zeytinyağı, 2025 itibarıyla 435 TL’ye kadar yükseldi. Bu, sadece 12 ayda yüzde 600’ün üzerinde bir fiyat artışı anlamına geliyor.
Yemeklerde, salatalarda ve sağlık amaçlı olarak sıklıkla kullanılan zeytinyağı, vatandaş için "lüks tüketim" kategorisine girmeye başladı.
Kuraklık ve enflasyon etkisi: Üretim dipte, talep sabit
Zeytin üretiminin yoğun olduğu Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaşanan kuraklık, 2024-2025 hasat döneminde ciddi rekolte kayıplarına yol açtı. Kuruyan ağaçlar, erken dökülen zeytinler ve sıcaklık stresine giren bitkiler, Türkiye’de zeytinyağı üretimini son 5 yılın en düşük seviyesine çekti.
Bununla birlikte artan döviz kuru, lojistik maliyetleri ve genel enflasyonist baskılar da fiyatlara yansıdı. Sonuç: Zeytinyağında arz daralması ve fiyat patlaması.
Artık her kaşık hesaplanıyor
Geçen yıl 70 TL’ye alınabilen kaliteli bir litre zeytinyağı için bu yıl 435 TL ödemek gerekiyor. Bu da 20 litrelik yıllık tüketimi olan bir ailenin, zeytinyağı için yaklaşık 8.700 TL harcayacağı anlamına geliyor.
Pek çok vatandaş, artık zeytinyağlı yemekleri daha az yapacaklarını, hatta bazı ailelerin zeytinyağı tüketiminden tamamen vazgeçmek zorunda kaldığını belirtiyor.
Vatandaş tepkili: “Torunlarımıza anlatacağız”
Yeniçağ gazetesine konuşan bir vatandaş, fiyat artışını şu sözlerle eleştirdi:
“Zammı kaşıkla verip kepçeyle alıyorlar. Artık zeytinyağlı yemek yapamayacağız. Torunlarımıza, eskiden bu yemeği zeytinyağlı yapar, lezzetle yerdik diye anlatacağız.”
Bu sözler, zeytinyağının artık günlük kullanımın dışına itildiğini, sadece özel günlerde ya da sınırlı miktarda kullanılan bir ürün haline geldiğini gözler önüne seriyor.
Uzmanlar uyarıyor: Fiyatlar daha da artabilir
Ziraat mühendisleri ve tarım ekonomistlerine göre, zeytinyağı üretimini etkileyen iklim faktörleri giderek daha belirleyici hale geliyor. Türkiye’de yağışların azalması ve sıcaklıkların artması, önümüzdeki yıllarda da zeytin ağaçlarını tehdit etmeye devam edecek.
Uzmanlar, yeni önlemler alınmazsa fiyatların daha da yükselebileceği uyarısında bulunuyor. Özellikle 2026 üretim sezonuna kadar iklim koşullarının iyileşmemesi halinde, zeytinyağının litresi 500 TL’yi aşabilir.
Zeytinyağı altını solladı
Zeytinyağının bu artışı, bazı yatırım araçlarını da geride bıraktı. Yıllık bazda bakıldığında:
- Zeytinyağı: %621 artış
- Altın: %186 artış
- Dolar: %93 artış
- Borsa (BIST 100): %74 artış
Bu rakamlar, zeytinyağının yatırımcısına en çok kazandıran kalemlerden biri olduğunu gösteriyor. Ancak temel bir mutfak malzemesinin yatırım aracına dönüşmesi, sosyoekonomik dengeleri de zorluyor.
