Zekât, dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen nisap miktarına ulaşan mala sahip kişilerin, Allah rızası için belirli kişilere vermesi gereken maddi yardımı ifade eder. Zekâtın farz olması için, kişinin sahip olduğu malların:
-
Nisaba ulaşması gerekir.
-
Artıcı (üreyici) nitelikte olması gerekir.
-
Üzerinden bir yıl geçmiş olması gerekir.
-
Bir yıllık borçlardan ve asli ihtiyaçlardan fazla olması gerekir.
Nisap miktarı nedir?
Nisap, zekât yükümlüsü olmanın temel şartıdır. Zenginlik ölçüsü olarak kabul edilir ve mal türüne göre farklılık gösterir:
-
Altın: 80,18 gram (20 miskal)
-
Gümüş: 561 gram
-
Deve: 5 adet
-
Sığır: 30 adet
-
Koyun ve keçi: 40 adet
Bu miktara ulaşan mallara sahip olan kişi, diğer şartları da taşıyorsa zekât vermekle yükümlüdür.
Zekât kimlere verilir?
Zekâtın kimlere verileceği, Kur’an-ı Kerim’de açıkça belirtilmiştir (Tevbe Suresi, 9/60). Zekât verilebilecek sekiz sınıf insan vardır:
-
Fakirler (Geçimini sağlayamayanlar)
-
Miskinler (Daha zor durumda olan yoksullar)
-
Borçlular (Borçlarını ödeyemeyenler)
-
Yolda kalmışlar (Yolculukta olup maddi sıkıntı çekenler)
-
Allah yolunda olanlar (İslam’a hizmet edenler)
-
Özgürlüğünü kazanmak isteyen köleler (Günümüzde geçerli değil)
-
Zekât toplayan memurlar (Bu görevi yerine getirenler)
-
Yeni Müslüman olanlar (Dine ısındırılmak istenen kişiler)
Zekât, anne, baba, çocuk ve eşe verilmez.
Zekât nasıl hesaplanır?
Zekât miktarı, sahip olunan malın türüne göre değişir:
-
Altın ve gümüş: %2,5 (40’ta 1)
-
Ticaret malları: %2,5 (40’ta 1)
-
Hayvanlar: Belirli oranlarda hesaplanır
-
Tarım ürünleri: Yağmurla sulananlarda %10, yapay sulamada %5
Zekât verirken öncelikle en yakın ihtiyaç sahipleri gözetilmeli, daha sonra diğer ihtiyaç sahiplerine dağıtılmalıdır.