Sanat dünyasında önemli izler bırakan isimlerden biri olan Fahrünnisa Zeyd, sadece Türkiye’de değil, uluslararası platformda da büyük yankı uyandırmış bir sanatçıdır. Osmanlı’nın köklü ailelerinden Şakir Paşa Ailesi’nin bir ferdi olarak dünyaya gelen Fahrünnisa, sanata olan tutkusu, kendine özgü üslubu ve renkli eserleriyle modern Türk resim sanatının öncülerinden biri olmuştur.
Peki, Fahrünnisa Zeyd kimdir, hangi eserleriyle tanınır ve tarihte Fahrünnisa’ya ne oldu? İşte merak edilenler...
Fahrünnisa Zeyd kimdir?
7 Ocak 1901’de İstanbul Büyükada’da doğan Fahrünnisa Zeyd, sanatla iç içe bir ailede büyüdü. Babası Osmanlı diplomatı ve tarihçi Şakir Paşa, annesi ise Girit asıllı Sare İsmet Hanım’dı. Aile üyelerinin büyük bir kısmı sanatla ilgilenirken, Fahrünnisa da bu sanat atmosferi içinde yetişti.
Ağabeyi Cevat Şakir Kabaağaçlı, edebiyat dünyasında Halikarnas Balıkçısı olarak bilinirken, kız kardeşi Aliye Berger, Türkiye’nin önde gelen kadın çukur baskı sanatçılarından biri olmuştur. Fahrünnisa, Sanayi-i Nefise Mektebi’nde (günümüzde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) eğitim alarak resim sanatında kendini geliştirmeye başladı.
Sanat kariyerinde dönüm noktaları
Fahrünnisa Zeyd, sanat kariyerinde Batı ve Doğu kültürlerini harmanlayan eserler üretti ve soyut sanatın Türkiye’deki öncülerinden biri olarak kabul edildi.
Sanat anlayışında büyük boyutlu, renklerin ön planda olduğu eserler önemli bir yer tutuyordu. Fırça darbeleriyle oluşturduğu dinamik formlar, onun geleneksel sanat anlayışından ayrılarak özgün bir üslup kazanmasını sağladı.
Paris, Londra ve New York gibi sanat merkezlerinde büyük ilgi gören sanatçı, Avrupa ve Orta Doğu’da da birçok sergi açtı. 1940’lı yıllarda Paris ekolüne yakın bir tarz benimsemiş olsa da, sonrasında tamamen kendi sanat dilini oluşturdu.
Tarihte Fahrünnisa’ya ne oldu?
Fahrünnisa Zeyd, ilk evliliğini ünlü yazar İzzet Melih Devrim ile yaptı. Bu evlilikten, tiyatro sanatçısı Şirin Devrim adında bir kızı dünyaya geldi. Daha sonra Irak Kralı Faysal’ın kardeşi Prens Emir Zeyd ile evlenerek Ürdün Kraliyet Ailesi’ne gelin gitti. Bu evlilikten de, ressam Nejad Devrim dünyaya geldi.
Sanatçı, hayatının son yıllarını Amman ve Paris arasında geçirerek sanatına devam etti.
Fahrünnisa Zeyd, 5 Eylül 1991’de Ürdün’de hayatını kaybetti ve Amman’a defnedildi. Sanatı ve bıraktığı eserler, Türk resim sanatında önemli bir miras olarak yaşamaya devam ediyor.
Eserlerinde hangi tarzı benimsedi?
Fahrünnisa’nın eserleri genellikle renklerin güçlü bir şekilde kullanıldığı soyut ve dinamik formlardan oluşur. Geleneksel sanat anlayışının dışına çıkarak, büyük boyutlu ve farklı tekniklerle ürettiği resimleriyle dikkat çekmiştir.
Sanatçının bazı önemli eserleri şunlardır:
-
Kompozisyonlar ve soyut tablolar
-
Doğu ve Batı kültürünü sentezleyen çalışmaları
-
Londra ve Paris döneminde yaptığı eserler
Sanatıyla birçok uluslararası ödül kazanan Fahrünnisa, Türk sanatını dünyaya tanıtan en önemli isimlerden biri olarak kabul edilmektedir.
