Ekonomist ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, Türkiye ekonomisinin büyüme hesaplamalarına dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Gelir dağılımındaki bozulmaya dikkat çeken Eğilmez, kişi başına düşen gelirin günlük hayatın gerçeklerini yansıtmadığını vurguladı.
Kişi başına gelir gerçekçi mi?
Eğilmez, Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla kişi başına düşen gelirin 15.463 dolar olduğunu belirtti. Bu rakam, aylık bazda 1.288 dolara, üç kişilik bir ailenin geliri ise yaklaşık 126.000 TL’ye denk geliyor.
Ancak Eğilmez, bu hesaplamaların asgari ücretle geçinen milyonlarca insanın gerçek durumunu yansıtmadığına dikkat çekti. Asgari ücretin 17.002 TL olduğu bir ortamda, kişi başına düşen gelir ile gerçek gelir arasındaki uçurumun altını çizdi.
"Büyüme hesaplanırken enflasyon dışarıda kalıyor"
Türkiye’nin 2024 yılında cari fiyatlarla GSYH’si 43.411 milyar TL olarak hesaplandı. Aynı yılın ortalama dolar/TL kuru 32,77 olarak belirlenirken, dolar bazında GSYH 1.322 milyar dolar olarak açıklandı.
Ancak Eğilmez, büyüme hesaplanırken enflasyonun dışarıda bırakıldığını ve bu durumun hesaplamaları çarpıttığını ifade etti. Gerçek büyümenin yüzde 3,2 olarak açıklandığını belirten Eğilmez, fiyat artışlarının büyüme rakamlarından ayıklanmasının gerçekçi bir tablo oluşturmadığını savundu.
Gelir dağılımı neden bozuk?
Türkiye’de GSYH’nin dolar bazında yüksek görünmesinin nedeninin enflasyonun etkisi olduğunu vurgulayan Eğilmez, gelir dağılımındaki adaletsizliği şu sözlerle özetledi:
Kişi başına gelir 15.463 dolar olsa da, bu gelirin herkese eşit şekilde dağılmadığını görüyoruz. Üç kişilik bir ailenin kişi başı gelir üzerinden hesaplanan toplam geliri 126.623 TL iken, asgari ücretle geçinen bir ailenin geliri sadece 51.006 TL. Bu basit hesap bile Türkiye’de gelir dağılımının ne kadar adaletsiz olduğunu ortaya koyuyor.
Eğilmez, bu tür hesaplamaların ekonomik büyümenin toplumun tüm kesimlerine nasıl yansıdığını anlamak için dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
