Son yıllarda kira fiyatlarındaki fahiş artışlar gündemi meşgul ederken, şimdi de aidat ödemeleri büyük tartışmalara yol açıyor. Özellikle büyük şehirlerde bazı konut projelerinde aidatlar kira bedelini bile aşmış durumda. Uzmanlar, bu durumun kiracıları ev değişikliğine zorladığını belirtiyor.
Aidatlar neden bu kadar arttı?
Gayrimenkul uzmanlarına göre, aidat artışlarının başlıca sebebi sitelerdeki personel maliyetleri ve sosyal tesislerin işletme giderleri. Temizlik, güvenlik ve teknik personel istihdamının zorlaşması, giderleri önemli ölçüde yükseltti. İstanbul’da bazı lüks sitelerde aidat bedellerinin 65 bin liraya kadar çıktığı belirtiliyor.
Kiracıların yeni önceliği: aidat maliyeti
Eskiden ev arayan kiracılar için en önemli kriter kira bedeliydi. Ancak günümüzde aidat ücretleri de belirleyici bir faktör haline geldi. İstanbul’da ortalama aidat artış oranı yüzde 50’yi aşarken, bazı sitelerde bu oran yüzde 75’e kadar yükseldi.
Uzmanlar, aidat ödemelerinin kiracıları taşınmaya zorladığını vurguluyor. Kiracılar artık ev seçerken sadece kira tutarını değil, aidat giderlerini de dikkate alıyor.
Ev sahiplerini bekleyen aidat şoku
Gayrimenkul hukuku uzmanlarına göre, yüksek aidat bedelleri konusunda kiracıların bilmediği önemli bir hak var. Eğer aidat kira tutarını aşarsa, kira bedeli kadar olan kısmı kiracı ödemek zorunda. Ancak kalan farkı mülk sahibinin karşılaması gerekiyor.
Bu durum, birçok ev sahibi için beklenmedik ek maliyetler yaratabilir. Ödeme konusunda anlaşmazlık yaşanması halinde, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak aidatın makul bir seviyeye indirilmesi talep edilebilir. Ancak dava açmadan önce arabulucuya gitmek gerekiyor.
Kiracılar aidat yüzünden haklarından mahrum bırakılamaz
Yüksek aidat ödemek istemeyen kiracılar için bir diğer önemli konu da ortak alan kullanımıdır. Hukukçular, kiracıların veya mülk sahiplerinin aidat ödemedikleri gerekçesiyle ortak alanlardan mahrum bırakılamayacağını belirtiyor. Örneğin, havuz, spor salonu veya otopark gibi hizmetler aidat ödenmediği için engellenemez. Bu tür uygulamalarla karşılaşanlar, mahkemeden tedbir kararı aldırabilir.
Aidatlar konut piyasasını nasıl etkileyecek?
Aidat artışlarının devam etmesi, konut piyasasında yeni bir dinamik yaratabilir. Artık kiracılar yalnızca kira bedeline değil, toplam yaşam maliyetine odaklanıyor. Bu durum, yüksek aidatlı sitelerin tercih edilmemesine ve daha uygun maliyetli alternatiflere yönelime neden olabilir.
Uzmanlar, aidatların kontrolsüz bir şekilde yükselmemesi için yasal düzenlemelerin ve denetim mekanizmalarının artırılması gerektiğini vurguluyor.