İslam inancına göre Berat Gecesi, bir yıllık kaderin belirlendiği ve kaydedildiği mübarek bir gece olarak kabul edilir. Bu gecede, insanların rızıkları, ömürleri, hastalıkları, musibetleri ve ölümleri gibi birçok önemli olay yazılır.
Kur’an-ı Kerim’de Duhan Suresi’nin 3. ayetinde bahsedilen "Mübarek Gece"nin Berat Gecesi olduğuna dair yorumlar bulunmaktadır:
“O (mübarek) gecede her hikmetli iş hükme bağlanır.” (Duhan, 44/4)
Bu ayete dayanarak birçok İslam alimi, bir yıl içinde yaşanacak tüm olayların Berat Gecesi’nde kader defterine kaydedildiğini ve melekler tarafından ilgili defterlerin teslim alındığını belirtmektedir.
Hz. Azrail’e Ölüm Listesi Ne Zaman Verilir?
Hz. Azrail’e (a.s) ölüm listesi, Berat Gecesi’nde teslim edilir. Bu gece, bir yıl içinde hayatta kalacaklar ile vefat edeceklerin belirlendiği, kaderin detaylandırıldığı hikmetli bir gece olarak kabul edilir.
İbn Abbas (r.a) ve birçok müfessire göre:
- Bu gece, her insanın o yılki ömrü, rızkı, hastalıkları ve diğer olayları kader defterine yazılır.
- Ölecek olanlar belirlenir ve Hz. Azrail’e (a.s) bu bilgi teslim edilir.
- Bu liste, hiçbir değişikliğe uğramadan Kadir Gecesi’nde kesinleşir ve uygulanmaya başlanır.
Bir hadis-i şerifte Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
“Şaban ayının bu ortanca gecesinde Allah Teala ölüm meleğine, bu yıl vefat edecek olan her bir nefsi kabzetmesi (canını alması) için vahyeder.”
Bu hadis, Azrail’e (a.s) ölüm listelerinin Berat Gecesi’nde teslim edildiğini ve onun da bu doğrultuda görevini yerine getirdiğini göstermektedir.
Berat Gecesi’nde Kader Defterine Neler Yazılır?
Bu mübarek gecede, bütün mahlukatın bir yıllık mukadderatı kayıt altına alınır. Hadislerde ve İslam alimlerinin açıklamalarında şu bilgilerin Berat Gecesi’nde belirlendiği ifade edilir:
- Ölecek ve hayatta kalacak olanlar kaydedilir.
- Rızık defterleri yazılır ve insanlara takdir edilen rızıklar belirlenir.
- Hacca gideceklerin listesi hazırlanır.
- Hastalıklar, afetler ve musibetler belirlenir.
- Servet, fakirlik, bolluk veya darlık gibi konular kader defterine işlenir.
Hz. Peygamber (s.a.v) ve Berat Gecesi’ne Verdiği Önem
Peygamber Efendimiz (s.a.v), Berat Gecesi’ne çok büyük önem vermiş ve bu geceyi ibadetle geçirmiştir. Hz. Aişe (r.a), bu gecede Peygamber Efendimiz’in uzun süre namaz kıldığını, dua ettiğini ve ümmeti için af dilediğini anlatmıştır.
Bir rivayette Hz. Aişe (r.a) şöyle demiştir:
“Ya Rasulallah! Şaban ayı, sana en sevimli gelen aylardan olduğu için mi oruçla geçiriyorsun?” diye sordum.
Peygamberimiz (s.a.v) şöyle buyurdu:
“Evet ya Aişe! Bu ayda ölüm meleği (Azrail), o yıl içinde vefat edeceklerin listesini yazar. Ben de ismimin oruçlu olduğum bir anda yazılmasını seviyorum.”
Bu hadis, Berat Gecesi’nin ne kadar önemli olduğuna ve bu geceyi ibadetle geçirmenin faziletine işaret etmektedir.
Berat Gecesi ve Levh-i Mahfuz İlişkisi
Berat Gecesi, Levh-i Mahfuz’da yazılanların dünya semasına indirildiği ve melekler tarafından uygulamaya konulan bir kader programı olarak kabul edilir.
- Rızıklarla ilgili defter Mikail’e (a.s),
- Savaşlar, afetler ve büyük olaylarla ilgili defter Cebrail’e (a.s),
- İnsanların amelleriyle ilgili defter İsrafil’e (a.s),
- Ölüm ve musibetlerle ilgili defter Azrail’e (a.s) teslim edilir.
Bu kayıtlar Kadir Gecesi’nde kesinleşerek ilgili meleklere teslim edilir ve uygulamaya alınır.