Ramazan ayının önemli ibadetlerinden biri olan fitre (fıtır sadakası), Müslümanların yerine getirmesi gereken mali bir ibadet olarak bilinir. Ancak fitrenin nasıl verilmesi gerektiği konusunda bazı sorular akıllara gelebilir. Fitre, sadece nakit olarak mı verilir yoksa gıda veya eşya üzerinden de ödenebilir mi? İşte bu konuda merak edilenler ve Nureddin Yıldız Hoca'nın açıklamaları...
Fitre nakit mi olmalı, eşya üzerinden de verilebilir mi?
Fitre, temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan insanlara yönelik bir destek olduğu için, tarih boyunca çoğunlukla gıda üzerinden verilmiştir. Bu konuda İslam alimleri farklı görüşler beyan etse de, temel olarak fitrenin veriliş şekli konusunda iki yaklaşım öne çıkmaktadır:
-
Gıda Üzerinden Fitre: Geleneksel İslam alimleri, fitrenin buğday, arpa, hurma veya kuru üzüm gibi temel gıda maddeleriyle verilmesi gerektiğini savunmuştur. Çünkü bu uygulama, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in sünnetine dayanmaktadır.
-
Nakit Olarak Fitre: Günümüzde ise bazı alimler, insanların artık günlük temel ihtiyaçlarını nakit para ile karşıladığı gerçeğinden hareketle, fitrenin para olarak verilmesini de caiz görmektedir.
Ancak eşya (kıyafet, ayakkabı vb.) üzerinden fitre verilmesi konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
Nureddin Yıldız Hoca açıkladı: Fitre eşya üzerinden verilir mi?
Bu konuda kendisine yöneltilen "Fitreyi para yerine ayakkabı veya kıyafet gibi eşyalar alarak verebilir miyiz?" sorusuna Nureddin Yıldız şu şekilde cevap vermiştir:
"Fitrede asıl olan, gıda üzerinden verilmesidir. Fukaha, o gıdanın para olarak değerinin fitre olarak verilmesine ruhsat vermişlerdir. Ancak zekât gibi fitrenin de diğer eşyaya dönüştürülmesine dair bir ruhsat bilmiyorum."
Bu açıklamaya göre, fitreyi gıda veya nakit olarak vermek daha uygundur, çünkü asıl olan kişinin yiyecek ihtiyacını karşılamasıdır. Ancak eşya üzerinden verilmesi konusunda herhangi bir açık ruhsat bulunmamaktadır.
Fitre nasıl verilmelidir?
-
En uygun yöntem, gıda veya nakit para olarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırmaktır.
-
Kıyafet, ayakkabı gibi eşyalarla fitre verilmesi konusunda alimler arasında görüş birliği yoktur ve bu uygulamanın temel ibadete uygun olmadığı ifade edilmektedir.
-
Eğer bir kişiye yardım etmek amacıyla eşya almak isteniyorsa, bunu fitre dışında bir sadaka olarak yapmak daha uygun olacaktır.
Fitre kimlere verilir?
Fitre, maddi durumu yetersiz olan ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çeken kişilere verilir. Kur’an-ı Kerim’de fitre ve zekâtın verilebileceği sekiz sınıf insan şu şekilde belirtilmiştir:
-
Fakirler
-
Yoksullar
-
Borçlular
-
Yolcular
-
Köleler (günümüzde geçerli değil)
-
Allah yolunda olanlar
-
Müellefe-i kulûb (İslam’a yeni girenler)
-
Zekât dağıtımında görevli olanlar