Türkiye’de et fiyatları son beş yılda %1230 artarken, vatandaşların et tüketimi hızla düştü. Dünya genelinde 6,62 dolar olan ortalama et fiyatı Türkiye’de 17,81 dolara ulaştı. Türkiye, Avrupa’nın en az et tüketen ülkesi oldu.
Et fiyatları uçtu: Vatandaş et tüketemez hale geldi
Türkiye’de son yıllarda yaşanan yüksek enflasyon, özellikle gıda fiyatlarını dramatik şekilde yukarı çekti. Bu artışın başını ise et fiyatları çekiyor. 2020 yılında 32,35 TL olan dana karkas etinin kilogramı, 2025 yılı itibarıyla 432 TL’ye çıktı. Bu, sadece beş yıl içinde %1230’luk bir artış anlamına geliyor.
Ekonomistler, et fiyatlarındaki bu kontrolsüz artışın gıda güvenliği ve sağlıklı beslenme açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguluyor.
Türkiye, Avrupa’nın en az et tüketen ülkesi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) 2023 verilerine göre Türkiye, “iki günde bir etli yemek yemeye gücü yetmeyenler” sıralamasında ilk sırada yer aldı. Türkiye’de bu oran %39,1 iken, Romanya %23,2, Bulgaristan %19,9 ile listede Türkiye’yi takip etti.
Bu istatistik, Türkiye’de düşük gelirli milyonlarca vatandaşın et tüketimini ciddi ölçüde azalttığını ortaya koyuyor.
Et tüketimi dünya ortalamasının altında
Dünya genelinde kişi başına kırmızı et tüketimi yıllık 28,5 kilogram olarak hesaplanırken, Türkiye’de bu oran yalnızca 18,44 kilo. Gerek fiyatların yüksekliği gerekse alım gücündeki erime, Türkiye’yi et tüketiminde dünya ortalamasının altına düşürdü.
Uruguay ve Arjantin gibi ülkelerde kişi başına yıllık tüketim 60 kiloyu aşarken, Türkiye’nin bu tablo karşısında giderek daha da geride kaldığı dikkat çekiyor.
Ramazan’da sabitlenemeyen fiyatlar
Ramazan ayı boyunca gıda enflasyonunu sınırlamak için yapılan girişimler de etkisiz kaldı. Mart 2025 itibarıyla dana etinin kilogram fiyatı 644,37 TL’den 692,12 TL’ye yükseldi. Bu da sadece bir ayda %7,4’lük bir artış anlamına geliyor.
Et ve Süt Kurumu başta olmak üzere devlet destekli projelere rağmen, girdi maliyetleri ve arz-talep dengesizliği fiyatları yukarı çekmeye devam etti.
Dolar bazında fiyatlar şaşırtıyor
İktisatçı İnan Mutlu’nun paylaşımlarına göre, Türkiye’de et fiyatları sadece TL bazında değil, dolar bazında da dikkat çekici seviyelere ulaştı.
Dünya genelinde bir kilogram etin ortalama fiyatı 6,62 dolar iken, Türkiye’de bu rakam 17,81 dolara çıkmış durumda.
Bu fark, Türkiye’de etin dünya ortalamasına kıyasla yaklaşık üç kat pahalı olduğunu gösteriyor.
Emekli ve Asgari ücretli et alamıyor
Ekonomim Gazetesi’nin analizine göre son beş yıldaki artışlar, özellikle emekliler ve asgari ücretliler için etin tamamen ulaşılamaz hale gelmesine yol açtı.
Aylık 17.000 TL civarında maaş alan bir asgari ücretli, sadece 25 kilogram kırmızı et alabiliyor. Üstelik bu hesaba kira, fatura ve diğer temel ihtiyaçlar dâhil değil.
Gıda enflasyonu, sağlık risklerini de artırıyor
Uzmanlara göre et, protein açısından zengin ve özellikle gelişme çağındaki çocuklar için vazgeçilmez bir besin kaynağı. Ancak fiyatların bu seviyeye çıkması, dar gelirli ailelerin sofralarından eti tamamen kaldırmasına neden oluyor.
Beslenme uzmanları, et tüketiminin azalmasının uzun vadede kas erimesi, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve gelişme bozuklukları gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor.
