Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Türkiye'nin geliştirdiği beşinci nesil savaş uçağı KAAN'ı ortak üretme teklifinde bulundu. Forbes dergisi, Abu Dabi'nin KAAN projesine yönelik ilgisinin nedenlerini ele alan kapsamlı bir analiz yayımladı.
BAE, KAAN projesine dahil olmak istiyor
IDEX 2025 savunma fuarında konuşan TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, BAE yetkililerinin KAAN projesine olan ilgilerini açıkça dile getirdiklerini ve projede yer almak istediklerini belirtti.
Demiroğlu, Türkiye'nin Suudi Arabistan ile birlikte hayalet savaş uçağı geliştirme çalışmaları yürüttüğünü, BAE'nin de bu projeye bir ortak olarak katılabileceğini ifade etti. TUSAŞ, 2028 yılı itibarıyla 20 adet KAAN savaş uçağı teslim etmeyi hedefliyor.
BAE'nin beşinci nesil savaş uçağı arayışı
BAE, uzun süredir beşinci nesil bir savaş uçağı tedarik etmeyi planlıyor. Bu doğrultuda:
İsrail ile Abraham Anlaşmalarını imzaladıktan sonra, Trump yönetimi döneminde 50 adet F-35 satın almak için bir anlaşma imzalamıştı. Ancak, ABD’nin Çin ile askeri-teknik iş birliği konusundaki kısıtlamalarına duyulan tepki nedeniyle, müzakereler Biden yönetimi başlarında askıya alındı.
Eylül 2024’te BAE, F-35 satın alma planından tamamen vazgeçtiğini açıkladı. Bunun yerine, Fransa’dan 80 adet 4.5 nesil Dassault Rafale F4 savaş uçağı sipariş etti ve ilk teslimatı Ocak 2025'te aldı.
BAE’nin KAAN’ı hava kuvvetlerine dahil edip etmeyeceği henüz netleşmiş değil. Ancak, Suudi Arabistan’ın 100’e yakın KAAN uçağı almakla ilgilendiği belirtiliyor.
BAE'nin daha önceki girişimleri
KAAN, BAE'nin beşinci nesil savaş uçağı projelerine dahil olmayı düşündüğü ilk girişim değil.
2017 yılında, Rusya’nın devlete ait savunma şirketi Rostec, MiG-29 Fulcrum'u temel alan beşinci nesil bir avcı uçağı geliştirmek için BAE ile iş birliği yapacağını duyurdu. 2021 Dubai Airshow'da, Rusya, Su-75 Checkmate savaş uçağı prototipini tanıtarak BAE’ye ortaklık teklifinde bulundu. Ancak proje ilerlemedi.
2023 raporlarında, BAE'nin Güney Kore’nin KF-21 Boramae savaş uçağı programına katılmakla ilgilendiği öne sürüldü. Mevcut verilere göre, BAE’nin ne Su-75 ne de KF-21 projelerinde aktif bir rol aldığına dair net bir kanıt bulunmuyor.
Türkiye ve BAE savunma sanayinde iş birliği yapıyor
BAE, Türkiye ile insansız hava araçları (İHA) konusunda halihazırda iş birliği yürütüyor. Abu Dabi yönetimi, KAAN’ın bileşen ve alt sistem üretiminde de yer alarak yerli savunma sanayisini geliştirme fırsatı elde etmek istiyor.
BAE, KAAN’a katkı sağlayarak, F-35 programında Türkiye'nin üstlendiği role benzer bir pozisyonda yer almak isteyebilir. Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı kapsamında, projeden çıkarılmadan önce 900’den fazla kritik bileşen üretiyordu.
Türkiye, KAAN'ı birçok ülkeye ihraç etmeyi hedeflerken, BAE de yedek parça üretiminde önemli bir aktör olmayı amaçlayabilir. Bu süreç, Abu Dabi’nin beşinci ve hatta altıncı nesil savaş uçağı geliştirme sürecine dahil olmasına olanak tanıyabilir.
