Sağlık açısından oldukça faydalı olan altın çilek damarlı bitkiler kategorisinde yer alır. Patlıcangiller familyasına ait olan bu meyve physalis peruviana türü olarak bilinir. İngilizcede ‘gooseberry’ ve ‘golden berry’ ismi ile anılmaktadır. Ancak bu meyvenin bilinen diğer isimleri de ‘İnka eriği’ ve ‘yer kirazı’dır. İsimlerinin aksine altın çilek meyvesinin kiraz, erik ya da çilek meyveleri ile bir alakası yoktur.
Latince adı ‘physalis peruviana’ olan bu meyvenin ana vatanı Peru’dur. Aynı zamanda Şili ve Bolivya’da altın çilek meyvesi doğal olarak yetişmektedir. Yüksek dağ yamaçlarında yetişen bu meyve Güney Amerika, Avustralya ve Hindistan’da özel olarak yetiştirilmektedir. Altın çilek meyvesi hem lezzeti hem de dekoratif kullanım alanı ile büyük bir ilgi görmektedir.
Altın Çilek Bitkisinin Özellikleri
Altın çilek bitkisi adından dolayı çilek ağacı olarak sanılmaktadır. Ancak bu bitki yarı otsu çalı formunda ve tırmanıcıdır. Yerde sürünücü özelliklere sahip olan altın çilek bitkisi birkaç yıl boyunca sorunsuz bir şekilde yaşayabilir. Kış aylarında soğuklarda ise mevcut koşullara bağlı olarak eksi 1 ila eksi 9 dereceye kadar dayanabilir. Bu bitki kış mevsimindeki soğuklardan ölmediği sürece yapraklı kalır ve gelişim göstermeye devam eder. Bitkinin meyvelerinin verimli olması ise maksimum üç yıl sürer.
Altın çilek bitkisinin meyvesi ince bir kılıf içerisinde bulunmaktadır ve bu nedenle oldukça yüksek bir değere sahiptir. Bu kılıfın büyüklüğü ortalama olarak küçük bir ceviz kadardır. İçerisindeki meyve ise maksimum fındık boyutunda olabilmektedir. Meyvenin boyutu ayrıca yetiştirilme tarzına göre değişiklik gösterebilir. Aynı zamanda altın çilek meyvesi A vitamini, B vitamini ve C vitamininin yanı sıra demir, fosfor ve protein açısından da oldukça zengin bir içeriğe sahiptir.
Altın Çilek Fidesi Nasıl Dikilir?
Altın çilek meyvesi yetiştirmek için tercih edilecek yerin iyi güneş alan, kuvvetli rüzgarlardan kısmen korunan bir yer olması gerekir. Bu bitkinin yetiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus ise domates tarımına uygun olan yerlerde daha kolay bir şekilde yetiştirilmesidir. Uygun iklim şartları sağlandığı takdirde bu meyve sonbahar aylarına kadar düzenli olarak meyve verir. Sonbahar ve kış aylarında çok soğuk olmayan iklimlerde de tüm yıl boyunca kesintisiz bir şekilde meyve oluşturmaya devam eder.
Altın çilek yetiştirmek için tercih edilecek toprağın türü oldukça önemlidir. Bu meyve için tercih edilecek toprağın çok kumlu, suyu iyi süzebilen ve fakir toprak çeşitlerinden olması gerekir. Bu tip fakir ve kumlu topraklarda, az miktarda gübre ile çok fazla çiçeklenme elde edilebilir. Çiçeklenmenin fazla olması ile daha fazla meyve alımı da sağlanacaktır. Altın çilek yetiştiriciliğinde aynı zamanda toprağın çok az miktarda azotça düşük gübre ile gübrelenmesi de meyve verimini arttıracaktır. Altın çilek dikimi yapıldıktan sonra can suyu verilir ve sonrasında genel olarak bu bitki çok fazla suya ihtiyaç duymaz. Sabahın erken saatlerinde yapraklarının kontrol edilmesiyle su ihtiyacı anlaşılabilir. Yapraklarda herhangi bir pörsüme yok ise su verilmesine de gerek yoktur.
Altın Çilek Ne Zaman Dikilir?
Altın çilek dikimi için mevcut konumun iklim şartları göz önüne alınmalıdır. Genel olarak yaz mevsiminin sonunda yapılan dikimler, ilk yıl meyve veriminin artmasını sağlayacaktır. Altın çilek bitkisinin meyve vermesi dönemsel bir durum değildir. Uygun yetiştirme koşulları sağlandığı taktirde yılın her dönemi meyve vermeye devam eder.
Altın Çilek Meyvesinin Olgunlaştığı Nasıl Anlaşılır?
Uygun şartlar sağlandığında her mevsim meyve verebilen altın çilek bitkisinin meyvelerinin olgunlaşıp olgunlaşmadığını anlamak için kılıfların kontrol edilmesi gerekir. Meyvelerin yer aldığı kılıflar tamamen sarardığında ya da kuruduğunda meyvelerin olgunlaştığı anlaşılır.